AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ MALİYYƏ NAZİRLİYİ
Q Ə R A R
№ Q-01
Bakı şəhəri 06 dekabr 2011-ci il
“İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqi ilə bağlı bəzi normativ hüquqi aktların təsdiq edilməsi və bəzi normativ hüquqi aktların ləğv edilməsi haqqında
“İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 1.3-cü bəndinin, həmçinin 3.1.1-ci, 3.1.2-ci, 3.1.5–3.1.11-ci yarımbəndlərinin icrasını təmin etmək məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi
QƏRARA ALIR:
1. “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununa uyğun olaraq, aşağıdakı normativ hüquqi aktlar təsdiq edilsin:
1.1. “Həyat sığortası və qeyri-həyat sığortası üzrə sığorta ehtiyatlarının formalaşdırılması Qaydaları” (əlavə olunur);
1.2. “İcbari sığorta növlərinin aparılmasına icazə verilməsi üçün əlavə tələblər” (əlavə olunur);
1.3. “Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin forması, onun çap olunması və doldurulması Qaydaları” (əlavə olunur);
1.4. “Daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin forması, onun çap olunması və doldurulması Qaydaları” (əlavə olunur);
1.5. “Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin forması, onun çap olunması və doldurulması Qaydaları” (əlavə olunur);
1.6. “Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin forması, çap olunması və doldurulması Qaydaları” (əlavə olunur);
1.7. “İcbari Sığorta Bürosunun iştirakçısı olan sığortaçıların şərti öhdəliklər ehtiyatının formalaşdırılması Qaydası” (əlavə olunur);
1.8. “Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta tariflərinin müəyyənləşdirilməsi Qaydası” (əlavə olunur);
1.9. “Daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta haqlarının məbləği (əlavə olunur);
1.10. “Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta haqqı məbləğlərinin hesablanması Qaydası” (əlavə olunur);
1.11. “Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə yol-nəqliyyat hadisəsi iştirakçılarının tərtib etdiyi protokolun forması və tərtib edilməsi Qaydası” (əlavə olunur);
1.12. Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin 2011-ci il 8 dekabr tarixli Q-03 nömrəli qərarı ilə ləğv edilib;
1.13. “Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta haqlarının məbləğinin hesablanması Qaydası” (əlavə olunur);
2. Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin aşağıdakı normativ hüquqi aktları ləğv edilsin:
2.1. Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin 2003-cü il 09 sentyabr tarixli İ-136 nömrəli əmri ilə təsdiq olunmuş “Azərbaycan Respublikasında nəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası haqqında” Təlimat;
2.2. Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin 2005-ci il 04 may tarixli İ-53 nömrəli əmri ilə təsdiq olunmuş “Azərbaycan Respublikasında sığorta agentlərinin fəaliyyət Qaydaları”;
2.3. Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin 2005-ci il 04 may tarixli İ-53 nömrəli əmri ilə təsdiq olunmuş “Qeyri-həyat sığortası növləri üzrə sığorta ehtiyatlarının yaradılması və ayırmaların hesablanması Qaydaları”;
2.4. Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin 2008-ci il 14 noyabr tarixli İ-110 nömrəli əmri ilə təsdiq olunmuş “Həyat sığortası və qeyri-həyat sığortası üzrə sığorta ehtiyatlarının formalaşdırılması Qaydaları”.
3. Maliyyə və sığorta bazarının tənzimlənməsi şöbəsinin müdirinə (Z.Allahverdiyev) və Dövlət Sığorta Nəzarəti Xidmətinin rəisinə (N.Xəlilov) tapşırılsın ki, Hüquq şöbəsinin müdiri (X.Rəhmanov) ilə birlikdə bu Qərarın 3 gün müddətində Azərbaycan Respublikasının Hüquqi Aktların Dövlət Reyestrinə daxil edilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyinə təqdim edilməsini təmin etsinlər.
4. Bu qərarın icrasına nəzarət nazir müavini A. Bayramova həvalə edilsin.
Nazir
S.Şərifov
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ MALİYYƏ NAZİRLİYİ
Q Ə R A R
№ Q-03
Bakı şəhəri 8 dekabr 2011-ci il
Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verməsi faktını təsdiqləyən arayışın forması”nın ləğv edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqi ilə bağlı bəzi normativ hüquqi aktların təsdiq edilməsi və bəzi normativ hüquqi aktların ləğv edilməsi haqqında” 2011-ci il 06 dekabr tarixli Q-01 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verməsi faktını təsdiqləyən arayışın forması”na dəyişikliklər edilməsi zərurətini nəzərə alaraq
QƏRARA ALIR:
1. “Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verməsi faktını təsdiqləyən arayışın forması”nın təsdiq edilməsini nəzərdə tutan Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqi ilə bağlı bəzi normativ hüquqi aktların təsdiq edilməsi və bəzi normativ hüquqi aktların ləğv edilməsi haqqında” 2011-ci il 06 dekabr tarixli Q-01 nömrəli Qərarının 1.12-ci bəndi ləğv edilsin.
2. Maliyyə və sığorta bazarının tənzimlənməsi şöbəsinin müdirinə (Z.Allahverdiyev) və Dövlət Sığorta Nəzarəti Xidmətinin rəisinə (N. Xəlilov) tapşırılsın ki, “Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verməsi faktını təsdiqləyən arayışın forması”na zəruri olan dəyişikliklərin edilməsini və “Normativ hüquqi aktlar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Qanununun 46.1-ci maddəsinə uyğun qaydada aidiyyəti dövlət orqanları ilə razılaşdırılmasını təmin etsinlər.
3. Bu qərarın icrasına nəzarət nazir müavini A. Bayramova həvalə edilsin.
Nazirin birinci müavini
İ. Fəti-zadə
Azərbaycan Respublikası
Maliyyə Nazirliyinin
“06” dekabr 2011-ci il tarixli
Q-01 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmişdir.
Həyat sığortası və qeyri-həyat sığortası üzrə sığorta ehtiyatlarının formalaşdırılması
Q A Y D A L A R I
Bakı 2011
1. Ümumi müddəalar
1.1. Bu Qaydalar «Sığorta fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun 81.8-ci maddəsinə uyğun olaraq hazırlanmışdır və sığorta ehtiyatlarını təmin edən aktivlərin diversifikasiya səviyyəsi, etibarlılığı, investisiyaya yönəldilməsi, rentabelliyi, likvidliyi, tərkibi və digər keyfiyyət meyarları nəzərə alınmaqla, belə ehtiyatların tərkibini, formalaşdırılmasını, həmçinin sığorta ehtiyatlarında təkrarsığortaçıların payının hesablanması məsələlərini tənzimləyir.
1.2. İcbari sığorta növləri üzrə sığorta ehtiyatları icbari sığorta qanunlarının tələbləri nəzərə alınmaqla bu qaydalara uyğun olaraq hesablanır.
1.3. Bu Qaydalarda istifadə olunan «sığortaçı» anlayışı sığortaçılarla yanaşı, «Sığorta fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanununun 1.2-ci maddəsinə uyğun olaraq, təkrarsığortaçıları da əhatə edir.
1.4. Bu Qaydaların məqsədləri üçün aşağıdakı anlayışlardan istifadə edilir:
1.4.1. aktuar metodları - sığorta ehtiyatlarının hesablanması zamanı aktuari tərəfindən tətbiq edilən iqtisadi-riyazi hesablama metodları;
1.4.2. hesabat tarixi – sığortaçının müvafiq hesabatının tərtib edildiyi tarix;
1.4.3. hesabat dövrü - hesabat tarixindən əvvəlki 12 ay;
1.4.4. sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri – sığorta müqavilələri və təkrarsığortaya qəbul edilmiş risklər üzrə təkrarsığorta müqavilələri;
1.4.5. baza sığorta haqqı – sığorta müqaviləsi üzrə hesablanmış sığorta haqqından həmin müqavilənin bağlanması üzrə göstərilən vasitəçilik xidməti üçün komisyon muzdu (hesablanmış sığorta haqqının 15%-dən çox olmamaqla) çıxıldıqdan sonra qalan məbləğ;
1.4.6. baza təkrarsığorta haqqı – təkrarsığorta müqaviləsi üzrə hesablanmış təkrarsığorta haqqından həmin müqavilə üzrə təkrarsığortalıya və (və ya) vasitəçilik xidməti üçün hesablanmış komisyon muzd (qəbul edilən risklərlə bağlı təkrarsığorta müqavilələri üçün hesablanmış təkrarsığorta haqqının 15%-dən çox olmamaqla) çıxıldıqdan sonra qalan məbləğ;
1.4.7. qazanılmamış sığorta haqqı - sığorta haqqının sığorta təminatının qüvvədə olma müddətinin hesablama tarixindən sonrakı dövrünə aid olan hissəsi;
1.4.8. qazanılmamış təkrarsığorta haqqı - təkrarsığorta haqqının təkrarsığorta müqaviləsi üzrə təkrarsığorta təminatının qüvvədə olma müddətinin hesablama tarixindən sonrakı dövrünə aid olan hissəsi;
1.4.9. qazanılmış məcmu sığorta haqları - hesabat dövrü ərzində bağlanmış sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə hesablanmış məcmu baza sığorta haqlarının və hesabat dövrünün əvvəlinə qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının baza hissəsinin cəmindən həmin dövrün sonuna qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının baza hissəsini çıxdıqdan sonra qalan məbləğ;
1.4.10. minimum depozit təkrarsığorta haqqı – qeyri-mütənasib təkrarsığorta üzrə obliqator formada bağlanan təkrarsığorta müqavilələrində təkrarsığortalının gözlənilən sığorta portfelinə uyğun olaraq müəyyən edilən, müqavilə ilinin əvvəlində ödənilən ilkin təkrarsığorta haqqı;
1.4.11. tənzimlənməmiş tələb - sığorta və ya təkrarsığorta müqaviləsinə müvafiq olaraq sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi üçün sığortaçıya bildirilmiş elə sığorta və ya təkrarsığorta tələbidir ki, onunla əlaqədar sığorta ödənişi verilməmişdir və ya tam məbləğdə verilməmişdir;
1.4.12. gətirilmiş gözlənilən dəyər - faiz dərəcəsi və hesabat tarixi ilə sığorta haqlarının və ya sığorta ödənişlərinin verilməsi tarixləri arasındakı müddət nəzərə alınmaqla hesablanan (diskontlaşdırılan) sığorta haqlarının və ya sığorta ödənişlərinin, yaxud da xərclərin gözlənilən (ehtimal olunan) dəyəri;
1.4.13. bildirilmiş, lakin tənzimlənməmiş zərərlər ehtiyatı - baş verməsi haqqında qanunla və ya sığorta və ya təkrarsığorta müqaviləsi ilə müəyyən olunmuş qaydada hesabat tarixinə qədər sığortaçıya bildirilmiş, lakin sığorta ödənişləri verilməmiş, yaxud tam verilməmiş sığorta hadisələri üzrə sığorta ödənişlərinin verilməsi ilə bağlı sığortaçının öhdəliyi;
1.4.14. uzunmüddətli öhdəliklər ehtiyatı (riyazi ehtiyatlar) - hesabat tarixinə qədər baş verməmiş, lakin sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsinin qüvvədə olma müddətində gələcəkdə baş verməsi mümkün ola bilən sığorta hadisələri üzrə sığorta ödənişlərinin verilməsi ilə bağlı sığortaçının (təkrarsığortaçının) öhdəliyi;
1.4.15. baş vermiş, lakin bildirilməmiş zərərlər ehtiyatı - baş verməsi haqqında qanunla və ya sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi ilə müəyyən olunmuş qaydada hesabat tarixinə qədər sığortaçıya bildirilməmiş, sığorta hadisələri üzrə sığorta ödənişlərinin verilməsi ilə bağlı sığortaçının (təkrarsığortaçının) öhdəliyi;
1.4.15–1. sabitləşdirici ehtiyat – hər hansı sığorta sinfi üzrə zərərlilik dərəcəsi (təkrarsığortaçıların payı çıxılmaqla) 100 faizdən artıq olduğu halda yaradılan ehtiyat;
1.4.15–2. şərti öhdəliklər ehtiyatı – “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun tələblərinə uyğun olaraq kompensasiya ödənişlərinin verilməsi üçün kompensasiya ödənişləri ehtiyatı kifayət etmədikdə, sığortaçı tərəfindən əlavə haqlarının ödənilməsini təmin etmək üçün yaradılan ehtiyat;
1.4.16. həyatın qeyri-yığım sığortası – həyatın yığım sığortasına aid olmayan həyat sığortası sinifləri;
1.4.17. xalis sığorta ehtiyatları – sığorta ehtiyatlarından bu ehtiyatlarda təkrarsığortaçıların payı çıxıldıqdan sonra qalan məbləğ.
2. Sığorta ehtiyatlarının tərkibi
2.1. Sığortaçı aşağıdakı tərkibdə sığorta ehtiyatları formalaşdırmalıdır:
2.1.1 qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatı (bundan sonra QSHE adlandırılacaq) - sığortaçı tərəfindən qeyri-həyat sığortası sahəsindəki, hesabat tarixinə qüvvədə olan sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə formalaşdırılır;
2.1.2. uzunmüddətli öhdəliklər ehtiyatı (riyazi ehtiyatlar) (bundan sonra RE adlandırılacaq) – sığortaçı tərəfindən həyat sığortası sahəsindəki, hesabat tarixinə qüvvədə olan sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə yaradılır;
2.1.3. zərərlər ehtiyatı:
2.1.3-1. sabitləşdirici ehtiyat;
2.1.3-2. şərti öhdəliklər ehtiyatı;
2.1.4. sığorta nəzarəti orqanının qeyri-həyat sığortası üzrə formalaşdırılmasını tələb etdiyi əlavə ehtiyatlar.
2.2. Sığorta ehtiyatlarının bu Qaydalara əsasən hesablanmış məbləği onun minimum məbləğidir. Sığortaçı sığorta ehtiyatlarını bu Qaydalara əsasən hesablanmış minimum məbləğdən artıq məbləğdə formalaşdıra bilər.
2.3. Sığorta ehtiyatlarının bu Qaydalara əsasən hesablanmış minimum məbləğindən artıq məbləği və əlavə ehtiyatlar üzrə təkrarsığortaçıların payı sıfıra bərabər qəbul edilir.
3. Sığorta ehtiyatlarının hesablanmasına aid ümumi tələblər
3.1. Qüvvədə olan sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə qəbul edilmiş öhdəliklərin icrasını təmin etmək üçün sığortaçı bu Qaydalara əsasən hesablanmış məbləğdən az olmayan məbləğdə formalaşdırılmış sığorta ehtiyatlarına malik olmalıdır.
3.2. Sığorta ehtiyatları sığortaçı tərəfindən sığortanın hər bir sinfi üzrə ayrılıqda formalaşdırılır.
3.3. Sığorta ehtiyatlarının hesablanması sığortaçı tərəfindən bağlanmış bütün sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə qəbul edilən öhdəliklər nəzərə alınmaqla risklərin sonrakı təkrarsığortasından asılı olmayaraq aparılır.
3.4. Sığorta ehtiyatlarının hesablanması zamanı onun hər bir növü (bu Qaydaların 2.1-ci bəndində göstərilən tərkib hissəsi) nəzərə alınmaqla bu Qaydaların 6-cı bölməsinə müvafiq olaraq sığorta ehtiyatlarında təkrarsığortaçıların payı müəyyən edilir.
3.5. Əgər icbari sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi və ya qanunla sığorta təminatının müddəti dəqiq təyin olunmamışdırsa, onda sığorta ehtiyatlarının hesablanması üçün sığorta və ya təkrarsığorta müqaviləsinin qüvvədə olma müddəti qəbul edilir.
3.6. Müəyyən sığorta sinfinə münasibətdə sığorta ehtiyatlarının növü üzrə sığorta ehtiyatlarında təkrarsığortaçıların payı sığorta ehtiyatlarından böyük olarsa, sığorta ehtiyatlarında təkrarsığortaçıların payı sığorta ehtiyatlarına bərabər götürülür.
3.7. Sığortaçı sığorta ehtiyatlarının hesablanması üçün zəruri olan məlumatları əks etdirən sənədləri (sığorta və təkrarsığorta müqavilələri, sığorta müqavilələrinə vaxtından əvvəl xitam verilməsi və ya sığorta hadisələrinin baş verməsi haqqında daxil olmuş ərizələr, bildirilmiş zərərin ehtimal olunan ilkin məbləğini əks etdirən sənəd, hesablanmış komisyon muzdlar, sığorta haqlarının ödənilməsi, hesablanmış sığorta ödənişləri, sığorta ödənişlərinin verilməsi və qaytarılan sığorta haqları barədə mühasibat sənədləri) sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə öhdəliklərin tam yerinə yetirildiyi tarixdən ən azı 5 il müddətində saxlamalıdır.
3.8. Sığortaçı həyat və qeyri-həyat sığortaları üzrə sığorta ehtiyatlarının hesablanması üçün zəruri olan məlumatların ayrılıqda aşağıdakı jurnallarda qeydiyyatını (kağız və elektron daşıyıcılarında) aparmalıdır:
3.8.1. Sığorta (təkrarsığorta) müqavilələrinin uçotu jurnalı;
3.8.2. Zərərlərin uçotu jurnalı.
3.9. Sığorta ehtiyatlarının hesablanması ilə əlaqədar «Sığorta (təkrarsığorta) müqavilələrinin uçotu» və «Zərərlərin uçotu» jurnallarının formaları bu Qaydaların müvafiq olaraq 1 və 2 №-li Əlavələrində göstərilmişdir. Sığortaçı (təkrarsığortaçı) həmin jurnallarda (axırıncı sütundan sonra) sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri və zərərlərlə bağlı digər məlumatları da göstərə bilər.
3.10. Sığorta nəzarəti orqanı sığorta ehtiyatlarının hesablanmasının düzgünlüyünü yoxlamaq üçün bu Qaydaların 3.8-ci bəndində göstərilən jurnalları sığortaçıdan (təkrarsığortaçıdan) tələb etmək hüququna malikdir.
4. Qeyri-həyat sığortası sahəsi üzrə sığorta ehtiyatları
4.1. Qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatı
4.1.1. Qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatı iki hissədən ibarətdir:
4.1.1.1. qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının baza hissəsi (bundan sonra QSHEB adlandırılacaq);
4.1.1.2. qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının əlavə hissəsi (bundan sonra QSHEƏ adlandırılacaq).
4.1.2. Qazanılmamış sığorta haqqı hər bir sığorta müqaviləsi üzrə aşağıdakı düsturla hesablanır:
QSH = BSH x (T1 - T2)/T1,
burada:
QSH - sığorta müqaviləsi üzrə qazanılmamış sığorta haqqıdır;
BSH - sığorta müqaviləsi üzrə baza sığorta haqqıdır;
T1 - sığorta təminatının müddətinin günlərlə sayıdır;
T2 - sığorta təminatının başlandığı andan hesabat tarixinə qədər onun qüvvədə olduğu günlərin sayıdır.
4.1.3. Baxılan sığorta sinfinə aid olan bütün sığorta müqavilələri üzrə ayrı-ayrılıqda hesablanmış qazanılmamış sığorta haqlarının cəmi sığortaçının həmin sinif üzrə qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının baza hissəsini təşkil edir.
4.1.4. Qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının əlavə hissəsi bu Qaydaların 6.2.3-cü bəndinə müvafiq olaraq hesablanır.
4.2. Bildirilmiş, lakin tənzimlənməmiş zərərlər ehtiyatı
4.2.1. BTZE sığortaçıya bildirilmiş, lakin hesabat tarixinə qədər tənzimlənməmiş hər bir tələb üzrə hesablanır. Bildirilmiş tələb sığorta hadisəsinin baş verməsi barədə qanunla və ya sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi ilə müəyyən olunmuş qaydada sığortaçıya bildirildiyi andan zərər məbləği göstərilməklə sığortaçının zərərlərin uçotu jurnalında qeyd olunur.
4.2.2. BTZE aşağıdakı kimi hesablanır:
BTZE = SÖ + QSH + ZTX,
burada:
SÖ - sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə bildirilmiş tələblərlə bağlı verilməli olan sığorta ödənişləridir;
QSH - sığorta (təkrarsığorta) müqavilələrinə vaxtından əvvəl xitam verilməsi (şərtlərinin dəyişdirilməsi) ilə əlaqədar hesabat tarixinə sığortalılara (təkrarsığortalılara) qaytarılmalı olan sığorta (təkrarsığorta) haqlarıdır;
ZTX - sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə bildirilmiş tələblərlə bağlı zərərlərin tənzimlənməsi, o cümlədən sığorta ödənişlərinin məbləğlərinin müəyyən edilməsi, həmçinin sığorta (təkrarsığorta) müqavilələrinə vaxtından əvvəl xitam verilməsi (şərtlərinin dəyişdirilməsi) ilə əlaqədar hesabat tarixinə sığortalılara (təkrarsığortalılara) qaytarılmalı olan sığorta (təkrarsığorta) haqlarının hesablanması zamanı sığortaçının çəkməli olduğu xərclərdir (zərərlərin tənzimlənməsi xərcləri).
ZTX sığorta müqavilələri üzrə bildirilmiş tələblərlə bağlı verilməli olan sığorta ödənişlərinin və sığorta (təkrarsığorta) müqavilələrinə vaxtından əvvəl xitam verilməsi (şərtlərinin dəyişdirilməsi) ilə əlaqədar hesabat tarixinə sığortalılara (təkrarsığortalılara) qaytarılmalı olan sığorta (təkrarsığorta) haqlarının 3 faizi məbləğində qəbul edilir.
4.2.3. Əgər verilməli olan sığorta ödənişinin məbləği müəyyən edilməmişdirsə, onda BTZE-nin hesablanması üçün sığorta ödənişinin sığorta hadisəsi barədə sığortaçı tərəfindən ilkin olaraq alınmış məlumatlar əsasında qiymətləndirilmiş mümkün ola bilən maksimum qiyməti istifadə edilir (sığorta məbləğindən böyük olmamaqla).
4.2.4. BTZE-nin məbləği sığorta haqlarının ödənilməsi üzrə sığortalının (təkrarsığortalının) hesabat tarixinə sığortaçıya olan borcları qədər azaldıla bilər.
4.2.5. Sığortaçı BTZE-ni, hansının birinci baş verməsindən asılı olaraq, sığorta ödənişinin verildiyi və ya sığorta ödənişinin verilməsindən imtina edilməsi barədə sığortaçının qərar qəbul etdiyi anadək, yaxud sığorta ödənişinin alınmasından sığortalının yazılı şəkildə imtina etməsi anınadək formalaşdırır.
4.3. Baş vermiş, lakin bildirilməmiş zərərlər ehtiyatı
4.3.1. BVBZE-nin hesablanması hər bir sığorta sinfi üzrə ayrılıqda aparılır.
4.3.2. Baxılan sığorta sinfi üzrə BVBZE aşağıdakı üç məbləğdən böyük olanıdır:
4.3.2.1. verilmiş sığorta ödənişlərinə əsasən hesabat tarixinə üçbucaq metodu ilə hesablanmış BVBZE;
4.3.2.2. hesabat tarixinə hesablanmış BTZE-nin 25 faizi;
4.3.2.3 hesabat tarixindən əvvəlki 4 rüb ərzində qazanılmış məcmu sığorta haqlarının 2,5 faizi.
4.3.3. Üçbucaq metodundan istifadə edərkən hesablamada istifadə olunan sığorta ödənişlərinin aid olduğu dövr kimi «Sığorta fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanununun 14.3.1.1-14.3.2.7-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş sığorta sinifləri üçün hesabat tarixindən əvvəlki 12 rüb, 14.3.3.1-14.3.5.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş sığorta sinifləri üçün isə 20 rüb qəbul edilir. Rüblərin sayı N ilə işarə olunur. Hesabat tarixi isə N-ci rübün sonu ilə üst-üstə düşür.
Hesablama üçün istifadə olunan ilkin məlumatlar aşağıdakılardır:
4.3.3.1. baxılan sığorta - sinfinin bütün müqavilələri üzrə i-ci rübdə baş vermiş sığorta hadisələri ilə əlaqədar ilk j rüb ərzində verilmiş sığorta ödənişlərinin (subroqasiya hüququndan istifadə etməklə alınan məbləğlər çıxılmaqla) cəmi (bu göstərici x(i, j) ilə işarə edilir);
4.3.3.2. baxılan sığorta sinfinin bütün müqavilələri üzrə i-ci rübdə qazanılmış məcmu sığorta haqları (bu göstərici QMSH(i) ilə işarə edilir);
4.3.3.3. baxılan sığorta sinfinin bütün müqavilələri üzrə i-ci rübdə baş vermiş sığorta hadisələri üzrə bildirilmiş, lakin hesabat tarixinə qədər tənzimlənməmiş zərərlərin məbləği (bu göstərici BTZ(i) ilə işarə edilir).
4.3.4. BVBZE-nin üçbucaq metodu ilə hesablanması aşağıdakı mərhələlərdən ibarətdir:
4.3.4.1. Bütün rüblər (i=1,2,…,N) ərzində baş vermiş sığorta hadisələri ilə əlaqədar j-ci rübün sonunadək ödənilmiş zərərlərin ümumi məbləğinin hesablanması. Bu göstərici y(j) ilə işarə edilir və aşağıdakı düsturla hesablanır:
N-j+1
y(j) = x(1,j) + x(2,j) + … + x(N-j+1,j) = S x(k,j), j=1,2,…,N.
k=1
4.3.4.2. Zərərlərin inkişafı əmsallarının hesablanması. Bu əmsallar C(j,j+1) ilə işarə edilir və sonunda zərərlərin ödənilməsinin baş verdiyi j-ci rübdən (j+1)-ci rübə keçdikdə ümumi sığorta ödənişinin dəyişməsini göstərir. Qeyd olunan əmsallar aşağıdakı düsturla hesablanır:
C(j,j+1) = y(j+1)/(y(j) - x(N-j+1,j)), əgər y(j) - x(N-j+1,j) ≠ 0 və j=1,2,…,N-1.
C(j,j+1) = C(j+1,j+2), əgər y(j) - x(N-j+1, j) = 0 və j=1,2,…,N-1.
C(N,N+1) = 1.
Əgər müəyyən sığorta sinfi üzrə zərərlərin inkişafı əmsalları hesablanarkən sıfıra bölmə halı yaranarsa, onda sığortaçı hesablamaların davam etdirilməsi məqsədi ilə sığorta bazarı üzrə hər bir sığorta sinfinə dair hər ilin mart ayının 31-dək sığorta nəzarəti orqanının informasiya sistemində üçbucaq metodu ilə BVBZE-nin və bu ehtiyatda təkrarsığortaçıların payının hesablanması üzrə ayrı-ayrılıqda yerləşdirdiyi zərərlərin inkişafı əmsallarından və ödənilmiş zərərlər əmsalının orta qiymətindən istifadə edir.
4.3.4.3. Zərərlərin inkişafı amillərinin qiymətlərinin hesablanması. Bu göstərici H(j) ilə işarə edilir və j-ci rübdən N-ci rübə (hesabat və ya zərərlərin ödənilməsi rübünə) keçdikdə ümumi sığorta ödənişinin məbləğinin məcmu dəyişmə tempini göstərir. Onun qiymətləri aşağıdakı düsturla hesablanır:
N
H(j) = C(j,j+1) x C(j+1,j+2) x … x C(N,N+1) = ÕC(k,k+1), j=1,2,…,N.
k=j
4.3.4.4. Gecikmə amillərinin hesablanması. Bu göstərici L(j) ilə işarə edilir və aşağıdakı düsturla hesablanır:
L(j) = 1/H(j), j=1,2,…,N.
4.3.4.5. Ödənilmiş zərərlər əmsalının (i-ci rübdə baş vermiş sığorta hadisələri üzrə hesablama zərərliliyinin) hesablanması. Bu göstərici U(i) ilə işarə edilir və aşağıdakı düsturla hesablanır:
U(i) = x(i,N-i+1) x H(N-i+1)/QMSH(i), i=1,2,…,N.
4.3.4.6. Ödənilmiş zərərlər əmsalının orta qiymətinin hesablanması. Bu göstərici U ilə işarə edilir və aşağıdakı düsturla hesablanır:
burada:
Müəyyən sığorta sinfinə aid olan sığorta müqavilələri üzrə zərərlərin inkişafı əmsalları hesablanarkən sıfıra bölmə halı yaranmazsa və BVBZE-nin üçbucaq metodu ilə hesablanması zamanı bir və ya bir neçə sətir tamamilə sıfırlardan ibarət ola bilər. Belə halda, müvafiq sığorta sinfi üzrə ödənilmiş zərərlər əmsalının orta qiyməti vahiddən kiçik olarsa, hesablama məqsədi ilə həmin əmsalın qiyməti vahidə bərabər qəbul edilir.
4.3.4.7. i-ci rübdə baş vermiş sığorta hadisələri üzrə bütün (ödənilmiş və ödənilməmiş) zərərlərin N-ci rübün sonuna gözlənilən (proqnozlaşdırılan) qiymətinin hesablanması. Bu göstərici V(i) ilə işarə edilir və aşağıdakı düsturla hesablanır:
V(i) = U x QMSH(i), i=1,2,…,N.
4.3.4.8. i-ci rübdə baş vermiş sığorta hadisələri üzrə bütün ödənilməmiş zərərlərin N-ci rübün sonuna gözlənilən (proqnozlaşdırılan) qiymətinin hesablanması. Bu göstərici R(i) ilə işarə edilir və aşağıdakı düsturla hesablanır:
R(i) = (1-L(N-i+1)) x V(i), i=1,2,…,N.
4.3.4.9. i-ci rübdə baş vermiş sığorta hadisələri üzrə baş vermiş, lakin bildirilməmiş zərərlərin N-ci rübün sonuna gözlənilən (proqnozlaşdırılan) qiymətinin hesablanması. Bu göstərici BVBZ(i) ilə işarə edilir və aşağıdakı düsturla hesablanır:
BVBZ(i) = max{R(i) - BTZ(i), 0}, i=1,2,…,N.
4.3.4.10. Sığorta hadisələrinin baş verdiyi bütün rüblər üzrə baxılan sığorta sinfinin bütün müqavilələri üçün baş vermiş, lakin bildirilməmiş zərərlərin N-ci rübün sonuna gözlənilən (proqnozlaşdırılan) qiymətinin hesablanması. Bu göstərici BVBZ ilə işarə edilir və aşağıdakı düsturla hesablanır:
N
BVBZ = BVBZ(1) + BVBZ(2) +… + BVBZ(N) = S BVBZ(i).
i=1
4.3.4.11. Zərərlərin tənzimlənməsi xərcləri də nəzərə alınmaqla, sığorta hadisələrinin baş verdiyi bütün rüblər üzrə baxılan sığorta sinfinin bütün sığorta müqavilələri üçün baş vermiş, lakin bildirilməmiş zərərlər ehtiyatının N-ci rübün sonuna gözlənilən (proqnozlaşdırılan) qiymətinin hesablanması. Bu göstərici aşağıdakı düsturla hesablanır:
BVBZE = 1,03 x BVBZ.
4.3.4.12. Bütün sığorta portfeli üzrə BVBZE-nin hesablanması. Bu məbləğ hər bir sığorta sinfi üzrə hesablanmış baş vermiş, lakin bildirilməmiş zərərlər ehtiyatını toplamaqla müəyyən edilir.
4-1. Sabitləşdirici ehtiyat
4-1.1. Sığorta sinfi üzrə sabitləşdirici ehtiyatın məbləği hesabat tarixinə həmin sinif üzrə hesablanmış zərərlilik dərəcəsinin (təkrarsığortaçıların payı çıxılmaqla) 100 faizdən artıq olan hissəsi ilə bu sinif üzrə qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının hasilinə bərabərdir.
4-1.2. Sabitləşdirici ehtiyatda təkrarsığortaçıların payı sıfıra bərabər qəbul edilir.
4-2. Şərti öhdəliklər ehtiyatı
4-2.1. Şərti öhdəliklər ehtiyatı “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulan icbari sığorta növlərinə aid sığorta sinifləri üzrə yaradılır.
4-2.2. Şərti öhdəliklər ehtiyatının məbləği Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin 2011-ci il 06 dekabr tarixli Q-01 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “İcbari Sığorta Bürosunun iştirakçısı olan sığortaçıların şərti öhdəliklər ehtiyatının formalaşdırılması Qaydası”na əsasən müəyyən edilir.
4-2.3. Şərti öhdəliklər ehtiyatında təkrarsığortaçıların payı sıfıra bərabər qəbul edilir.
5. Həyat sığortası üzrə sığorta ehtiyatları
5.1. Həyat sığortası üzrə sığorta ehtiyatlarının hesablanması göstərilən sığorta siniflərinə aid olan hər bir sığorta müqaviləsi üzrə ayrılıqda aparılır:
5.1.1. həyatın qeyri-yığım sığortası («Sığorta fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun 14.2.1-ci, 14.2.4-cü və 14.2.5-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş sığorta sinifləri);
5.1.2. həyatın yaşam sığortası;
5.1.3. annuitet sığortası, o cümlədən:
5.1.3.1. sığorta ödənişlərinin verilməsinin başlanğıc tarixi hesabat tarixindən sonra gələn annuitet sığortası;
5.1.3.2. sığorta ödənişlərinin verilməsinin başlanğıc tarixi hesabat tarixindən əvvəl gələn annuitet sığortası.
5.3. Riyazi ehtiyatlar
5.3.1. Riyazi ehtiyatlar iki hissədən ibarətdir:
5.3.1.1. riyazi ehtiyatların baza hissəsi (bundan sonra – REB adlandırılacaq);
5.3.1.2. riyazi ehtiyatların əlavə hissəsi (bundan sonra – REƏ adlandırılacaq).
5.3.2. REB-in hesablanması zamanı sığortaçı həmin ehtiyatların təmin edilməsi üçün qəbul edilən aktivlərin investisiya portfeli üzrə gəlirliliyin proqnozlaşdırılan səviyyəsinə bərabər olan və aşağıdakı hədləri aşmayan illik faiz dərəcəsindən istifadə etməlidir:
5.3.2.1. əgər sığortanın valyutası xarici valyutadırsa, 5 %;
5.3.2.2. əgər sığortanın valyutası milli valyutadırsa, 8 %.
5.3.3. Annuitet sığortası istisna olmaqla, digər həyat sığortası sinifləri üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsi
5.3.3.1. Annuitet sığortası istisna olmaqla, digər həyat sığortası siniflərinə aid olan sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsi aşağıdakı düsturla hesablanır:
REB = SÖg. g.d + ZTXg. g.d + İAXg. g.d - SHg. g.d,
burada:
SÖg.g.d – sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsinin şərtlərində nəzərdə tutulan sığorta ödənişlərinin gətirilmiş gözlənilən dəyəridir;
ZTXg.g.d - sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi üzrə sığorta hadisələrinin tənzimlənməsi, o cümlədən sığorta ödənişlərinin məbləğlərinin müəyyən edilməsi ilə bağlı sığortaçının bilavasitə xərclərinin gətirilmiş gözlənilən dəyəridir;
İAXg.g.d - sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi üzrə sığortaçının işlərin aparılması xərclərinin gətirilmiş gözlənilən dəyəridir;
SHg.g.d - sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi üzrə hesabat (hesablama) tarixindən sonra sığortaçının almalı olduğu sığorta (təkrarsığorta) haqlarının gətirilmiş gözlənilən dəyəridir.
5.3.3.2. Annuitet sığortası istisna olmaqla, digər həyat sığortası siniflərinə aid olan sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə ayrı-ayrılıqda hesablanmış riyazi ehtiyatların baza hissələrinin cəmi həmin sinif üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsini təşkil edir.
5.3.4. Annuitet sığortası üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsi
5.3.4.1. Annuitet sığortası sinfinə aid olan sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi üzrə müntəzəm sığorta ödənişlərinin məbləği artmadıqda riyazi ehtiyatların baza hissəsi aşağıdakı düsturla hesablanır:
REB = SÖg. g.d + İAXg. g.d - SHg. g.d ,
burada:
SÖg.g.d - sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsinin şərtlərində nəzərdə tutulan sığorta ödənişlərinin gətirilmiş gözlənilən dəyəridir;
İAXg.g.d - sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi üzrə sığortaçının (təkrarsığortaçının) işlərin aparılması xərclərinin gətirilmiş gözlənilən dəyəridir;
SHg.g.d - annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsi üzrə sığortaçının (təkrarsığortaçının) hesabat tarixindən sonra almalı olduğu sığorta (təkrarsığorta) haqlarının gətirilmiş gözlənilən dəyəridir.
Sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi üzrə sığorta ödənişlərinin verilməsinin başlanğıc tarixi hesabat tarixindən əvvəl gəldikdə SHg. g.d sıfıra bərabər olur.
5.3.4.2. Sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi üzrə müntəzəm sığorta ödənişlərinin məbləği artdıqda riyazi ehtiyatların baza hissəsi aşağıdakı kimi müəyyən edilir:
5.3.4.2.1. sığorta ödənişləri dövründə bu Qaydaların 5.3.4.1-ci bəndində nəzərdə tutulmuş qaydada. Sığorta ödənişlərinin gətirilmiş gözlənilən dəyərinin hesablanması sığorta ödənişlərindəki artım nəzərə alınmaqla aparılır.
5.3.4.2.2. yığım dövründə aşağıdakı məbləğlərin böyük olanı :
5.3.4.2.2.1. sığorta ödənişlərinin gətirilmiş gözlənilən dəyəri ilə bu Qaydaların 5.3.4.1-ci bəndinə müvafiq olaraq hesablanmış riyazi ehtiyatların baza hissələrinin cəmi (sığorta ödənişlərinin məbləğini artırmadan). Sığorta ödənişlərinin gətirilmiş gözlənilən dəyəri annuitet sığortası müqaviləsi üzrə hesablanan və bölüşdürülən əlavə gəlirlərin məbləğinə bərabərdir;
5.3.4.2.2.2. Riyazi ehtiyatların baza hissəsinin bu Qaydaların 5.3.4.1-ci bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilmiş məbləği (sığorta müqaviləsi üzrə sığorta ödənişləri məbləğlərinin sığortaçının əlavə gəlirləri hesabına artırılması nəzərə alınmaqla).
5.3.4.3. Annuitet sığortası sinifinə aid olan sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə ayrı-ayrılıqda hesablanmış riyazi ehtiyatların baza hissələrinin cəmi həmin sinif üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsini təşkil edir.
5.4. Bildirilmiş, lakin tənzimlənməmiş zərərlər ehtiyatı
5.4.1. Annuitet sığortası istisna olmaqla, digər həyat sığortası sinifləri üzrə BTZE sığortaçıya bildirilmiş, lakin hesabat tarixinə qədər tənzimlənməmiş hər bir tələb üzrə hesablanır.
5.4.2. BTZE aşağıdakı düsturla hesablanır:
BTZE = SÖg.d + QMg.d + Xg.d,
burada:
SÖg.d - tənzimlənməmiş tələblər üzrə sığorta ödənişlərinin gözlənilən dəyəridir;
QMg.d - sığorta (təkrarsığorta) müqavilələrinə vaxtından əvvəl xitam verilməsi ilə əlaqədar hesabat tarixinə sığortalılara (təkrarsığortalılara) qaytarılan məbləğlərin və ya qaytarılmalı olan sığorta (təkrarsığorta) haqlarının gözlənilən dəyəridir;
Xg.d – sığorta hadisələrinin tənzimlənməsi, sığorta ödənişlərinin məbləğlərinin müəyyən edilməsi, həmçinin sığorta (təkrarsığorta) müqavilələrinə vaxtından əvvəl xitam verilməsi ilə əlaqədar hesabat tarixinə sığortalılara (təkrarsığortalılara) qaytarılan məbləğlərin və ya qaytarılmalı olan sığorta (təkrarsığorta) haqlarının hesablanması üzrə sığortaçının xərclərinin gözlənilən dəyəridir.
Sığortaçının xərclərinin gözlənilən dəyəri bildirilmiş tələblərlə bağlı verilməli olan sığorta ödənişlərinin və sığorta (təkrarsığorta) müqavilələrinə vaxtından əvvəl xitam verilməsi ilə əlaqədar hesabat tarixinə sığortalılara (təkrarsığortalılara) qaytarılan məbləğlərin və ya qaytarılmalı olan sığorta (təkrarsığorta) haqlarının 3 faizi məbləğində qəbul edilir.
5.4.3. BTZE-nin məbləği sığortalının (təkrarsığortalının) sığorta (təkrarsığorta) haqlarının ödənilməsi üzrə hesabat tarixinə sığortaçıya (təkrarsığortaçıya) olan borcları qədər azaldıla bilər.
5.4.4. Sığortaçı BTZE-ni, hansının birinci baş verməsindən asılı olaraq, sığorta ödənişinin verildiyi və ya sığorta ödənişinin verilməsindən imtina barədə sığortaçının qərar qəbul etdiyi anadək, yaxud sığorta ödənişinin alınmasından sığortalının yazılı şəkildə imtina etməsi anınadək formalaşdırır.
5.4.5. Annuitet sığortası üzrə BTZE sıfıra bərabərdir.
5.5. Baş vermiş, lakin bildirilməmiş zərərlər ehtiyatı
5.5.1. Həyatın qeyri-yığım sığortası sinfi üzrə BVBZE bu Qaydaların 4.3.2-ci bəndinə müvafiq olaraq hesablanır.
5.5.2. Həyatın yaşam sığortası və annuitet sığortası üzrə BVBZE sıfıra bərabərdir.
6. Sığorta ehtiyatlarında təkrarsığortaçıların payı
6.1. Sığorta ehtiyatlarında təkrarsığortaçıların payı təkrarsığortanın mütənasib və ya qeyri-mütənasib olmasından asılı olaraq müəyyən edilir.
6.2. Qeyri-həyat sığortası sahəsində mütənasib təkrarsığorta
6.2.1. Qazanılmamış təkrarsığorta haqqı təkrarsığortaya verilmiş risklərlə bağlı hər bir təkrarsığorta müqaviləsi üzrə aşağıdakı düsturla hesablanır:
QTSH = BTSH x (T1 - T2)/T1,
burada:
QTSH – qazanılmamış təkrarsığorta haqqıdır;
BTSH - təkrarsığorta müqaviləsi üzrə baza təkrarsığorta haqqıdır;
T1 - təkrarsığorta təminatının müddətinin günlərlə sayıdır;
T2 - təkrarsığorta təminatının başlandığı andan hesabat tarixinə qədər onun qüvvədə olduğu günlərin sayıdır.
6.2.2. Baxılan sığorta sinfinə aid olan, təkrarsığortaya verilmiş risklərlə bağlı bütün təkrarsığorta müqavilələri üzrə ayrı-ayrılıqda hesablanmış qazanılmamış təkrarsığorta haqlarının cəmi həmin sinif üzrə qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının baza hissəsində təkrarsığortaçıların payını təşkil edir.
6.2.3. Qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının əlavə hissəsi təkrarsığortaçıların reytinqlərinə əsasən müəyyən edilən qruplarından asılı olaraq qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının baza hissəsində onların paylarına aşağıdakı cədvəldə göstərilən müvafiq əmsalların tətbiq edilməsindən sonra alınan məbləğlərin cəminə bərabərdir:
Sıra sayı | Reytinq agentliklərinin adları | Təkrarsığortaçıların maliyyə etibarlılığı reytinqləri | Qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının baza hissəsində təkrarsığortaçıların paylarına tətbiq olunan əmsallar |
1. | I qrup təkrarsığortaçılar | ||
1.1 | Standard and Poor’s Corporation | «A-» və ya yuxarı | 0 % |
1.2. | Moody’s Investor Services | «A3» və ya yuxarı | |
1.3. | Fitch, Inc | «A-» və ya yuxarı | |
1.4. | A.M.Best company, Inc | «A-» və ya yuxarı | |
1.5. | Yerli sığortaçılar | istənilən | |
2. | II qrup təkrarsığortaçılar | ||
2.1. | Standard and Poor’s Corporation | «BBB+»-dan «BB-»-dək | 15 % |
2.2. | Moody’s Investor Services | «Baa1»-dən «Ba3»-dək | |
2.3. | Fitch, Inc | «BBB+»-dan «BB-»-dək | |
2.4. | A.M.Best company, Inc | «B++»-dan «C-»-dək | |
3. | III qrup təkrarsığortaçılar | ||
3.1. | Standard and Poor’s Corporation | «B+»-dan «CCC-»-dək | 25 % |
3.2. | Moody’s Investor Services | «B1»-dən «Caa3»-dək | |
3.3. | Fitch, Inc | «B+»-dan «CCC-»-dək | |
3.4. | A.M.Best company, Inc | «D»-dən «F»-dək | |
4. | IV qrup təkrarsığortaçılar | ||
4.1. | I, II və III qruplara daxil olmayan təkrarsığortaçılar |
|
50% |
6.2.4. Qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının əlavə hissəsində təkrarsığortaçıların payı sıfıra bərabər qəbul edilir.
6.2.5. BTZE-də təkrarsığortaçıların payı təkrarsığortaya verilmiş hər bir sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi üzrə bildirilmiş tələbə əsasən hesablanır və bildirilmiş zərərlə sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi üzrə məsuliyyətin təkrarsığortaya verilmiş hissəsinin hasilinə bərabərdir.
Bildirilmiş zərərin aid olduğu sığorta müqaviləsinin şərtləri təkrarsığorta müqaviləsinin şərtlərinə uyğun olmadıqda BTZE-də təkrarsığortaçıların payı sıfıra bərabər olur.
6.2.6. BVBZE-də təkrarsığortaçıların payı baxılan sığorta sinfi üzrə təkrarsığortaya verilmiş sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə sığorta ödənişlərində təkrarsığortaçıların payı nəzərə alınmaqla bu Qaydaların 4.3.2-ci bəndinə müvafiq olaraq hər bir sığorta sinfi üzrə ayrılıqda müəyyən edilir.
6.3. Qeyri-həyat sığortası sahəsində qeyri-mütənasib təkrarsığorta
6.3.1. Qeyri-mütənasib növlü və obliqator formalı təkrarsığorta müqaviləsi üzrə QSHEB-də təkrarsığortaçıların payı minimum depozit təkrarsığorta haqqı nəzərə alınmaqla bu Qaydaların 6.2.1-ci və 6.2.2-ci bəndlərinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
Qeyri-mütənasib növlü və fakultativ formalı təkrasığorta müqaviləsi üzrə QSHEB-də təkrarsığortaçıların payı bu Qaydaların 6.2.1-ci və 6.2.2-ci bəndlərinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6.3.2. BTZE-də təkrarsığortaçıların payı təkrarsığortaya verilmiş hər bir sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi üzrə bildirilmiş tələbə əsasən hesablanır və sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi üzrə bildirilmiş zərərlə bu zərərdə sığortaçının payının fərqinə bərabərdir.
Bildirilmiş zərərin aid olduğu sığorta müqaviləsinin şərtləri təkrarsığorta müqaviləsinin şərtlərinə uyğun olmadıqda BTZE-də təkrarsığortaçıların payı sıfıra bərabər olur.
6.3.3. BVBZE-də təkrarsığortaçıların payı baxılan sığorta sinfi üzrə təkrarsığortaya verilmiş sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə sığorta ödənişlərində təkrarsığortaçıların payı nəzərə alınmaqla bu Qaydaların 4.3.2-ci bəndinə müvafiq olaraq hər bir sığorta sinfi üzrə ayrılıqda müəyyən edilir.
6.4. Həyat sığortası sahəsində mütənasib təkrarsığorta
6.4.1. Təkrarsığortaya verilmiş həyatın qeyri-yığım sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə sığorta ehtiyatları
6.4.1.1. Təkrarsığortaya verilmiş həyatın qeyri-yığım sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə sığorta ehtiyatlarında təkrarsığortaçıların payının hesablanması aşağıdakı qaydada aparılır:
6.4.1.1.1. Həyatın qeyri-yığım sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların payı bu Qaydaların 6.2.2-ci bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6.4.1.1.2. Həyatın qeyri-yığım sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların əlavə hissəsi təkrarsığortaçıların reytinqlərinə əsasən bu Qaydalarda müəyyən edilən qruplarından asılı olaraq riyazi ehtiyatların baza hissəsində onların paylarına bu Qaydaların 6.2.3-cü bəndində göstərilən cədvəldəki müvafiq əmsalların tətbiq edilməsindən sonra alınan məbləğlərin cəminə bərabərdir.
6.4.1.1.3. Həyatın qeyri-yığım sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların əlavə hissəsində təkrarsığortaçıların payı sıfıra bərabər qəbul edilir.
6.4.1.1.4. Həyatın qeyri-yığım sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə BTZE-də təkrarsığortaçıların payı bu Qaydaların 6.2.5-ci bəndinə müvafiq müəyyən edilir.
6.4.1.1.5. Həyatın qeyri-yığım sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə BVBZE-də təkrarsığortaçıların payı bu Qaydaların 6.2.6-cı bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6.4.2. Təkrarsığortaya verilmiş həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə sığorta ehtiyatları
6.4.2.1. Təkrarsığortaya verilmiş həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsi üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların payı aşağıdakı düsturla hesablanır:
REBTP = TSÖg. g.d + TZTXg. g.d + TİAXg. g.d - TSHg. g.d ,
burada:
TSÖg.g.d – təkrarsığortaya verilmiş həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsinin şərtlərində nəzərdə tutulan sığorta ödənişlərində təkrarsığortaçıların payının gətirilmiş gözlənilən dəyəridir;
TZTXg.g.d - təkrarsığortaya verilmiş həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsi üzrə sığorta hadisələrinin tənzimlənməsi, o cümlədən sığorta ödənişlərinin məbləğlərinin müəyyən edilməsi ilə bağlı təkrarsığortaçıların bilavasitə xərclərinin gətirilmiş gözlənilən dəyəridir;
TİAXg.g.d - təkrarsığortaya verilmiş həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsi üzrə təkrarsığortaçıların işlərin aparılması xərclərinin gətirilmiş gözlənilən dəyəridir;
TSHg.g.d - təkrarsığortaya verilmiş həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsi üzrə hesabat tarixindən sonra təkrarsığortaçıların almalı olduqları təkrarsığorta haqlarının gətirilmiş gözlənilən dəyəridir.
6.4.2.2. Təkrarsığortaya verilmiş həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə ayrı-ayrılıqda hesablanmış riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların paylarının cəmi həmin sinif üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların payını təşkil edir.
6.4.2.3.Təkrarsığortaya verilmiş həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların əlavə hissəsi bu Qaydaların 6.4.1.1.2-ci bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6.4.2.4. Həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların əlavə hissəsində təkrarsığortaçıların payı sıfıra bərabər qəbul edilir.
6.4.2.5. Həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə BTZE-də təkrarsığortaçıların payı bu Qaydaların 6.2.5-ci bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6.4.3. Təkrarsığortaya verilmiş annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə sığorta ehtiyatları
6.4.3.1. Təkrarsığortaya verilmiş annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsi üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların payı aşağıdakı düsturla hesablanır:
REBTP = TSÖg. g.d + TİAXg. g.d - TSHg. g.d ,
burada:
TSÖg.g.d – təkrarsığortaya verilmiş annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsinin şərtlərində nəzərdə tutulan sığorta ödənişlərində təkrarsığortaçıların payının gətirilmiş gözlənilən dəyəridir;
TİAXg.g.d - təkrarsığortaya verilmiş annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsi üzrə təkrarsığortaçıların işlərin aparılması xərclərinin gətirilmiş gözlənilən dəyəridir;
TSHg.g.d - təkrarsığortaya verilmiş annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsi üzrə hesabat tarixindən sonra təkrarsığortaçıların almalı olduqları təkrarsığorta haqlarının gətirilmiş gözlənilən dəyəridir.
6.4.3.2. Təkrarsığortaya verilmiş annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsi üzrə sığorta ödənişlərinin verilməsinin başlanğıc tarixi hesabat tarixindən əvvəl gəldikdə TSHg. g.d sıfıra bərabər olur.
6.4.3.3. Təkrarsığortaya verilmiş annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsi üzrə müntəzəm sığorta ödənişlərində təkrarsığortaçıların payının məbləği artdıqda riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların payı aşağıdakı kimi müəyyən edilir:
6.4.3.3.1. sığorta ödənişləri dövründə bu Qaydaların 6.4.3.1-ci bəndinə müvafiq olaraq. Sığorta ödənişlərində təkrarsığortaçıların payının gətirilmiş gözlənilən dəyərinin hesablanması sığorta ödənişlərində təkrarsığortaçıların payının həyata keçirilmiş artımı nəzərə alınmaqla aparılır.
6.4.3.3.2. yığım dövründə aşağıdakı məbləğlərdən böyük olanı:
6.4.3.3.2.1. sığorta ödənişlərində təkrarsığortaçıların payının gətirilmiş gözlənilən dəyəri ilə riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların payının bu Qaydaların 6.4.3.1-ci bəndinə müvafiq olaraq hesablanmış məbləğinin cəmi (sığorta ödənişlərində təkrarsığortaçıların payının məbləğini artırmadan). Sığorta ödənişlərində təkrarsığortaçıların payının gətirilmiş gözlənilən dəyəri təkrarsığortaya verilmiş annuitet sığortası müqaviləsi üzrə hesablanan və bölüşdürülən əlavə gəlirlərdə təkrarsığortaçıların payının məbləğinə bərabərdir;
6.4.3.3.2.2. riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların payının bu Qaydaların 6.4.3.1-ci bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilmiş məbləği (təkrarsığortaya verilmiş annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqaviləsi üzrə sığorta ödənişlərində təkrarsığortaçıların payının sığortaçının əlavə gəlirlərində təkrarsığortaçıların payı hesabına artırılması nəzərə alınmaqla).
6.4.3.4. Təkrarsığortaya verilmiş annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə ayrı-ayrılıqda hesablanmış riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların paylarının cəmi həmin sinif üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların payını təşkil edir.
6.4.3.5. Təkrarsığortaya verilmiş annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların əlavə hissəsi bu Qaydaların 6.4.1.1.2-ci bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6.4.3.6. Annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların əlavə hissəsində təkrarsığortaçıların payı sıfıra bərabər qəbul edilir.
6.5. Həyat sığortası sahəsində qeyri-mütənasib təkrarsığorta
6.5.1. Həyatın qeyri-yığım sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların payı bu Qaydaların 6.2.2-ci bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6.5.2. Həyatın qeyri-yığım sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların əlavə hissəsi bu Qaydaların 6.4.1.1.2-ci bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6.5.3. Həyatın qeyri-yığım sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların əlavə hissəsində təkrarsığortaçıların payı sıfıra bərabər qəbul edilir.
6.5.4. Həyatın qeyri-yığım sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə BTZE-də təkrarsığortaçıların payı bu Qaydaların 6.3.2-ci bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6.3.5. Həyatın qeyri-yığım sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə BVBZE-də təkrarsığortaçıların payı bu Qaydaların 6.3.3-cü bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6.3.6. Həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) və annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların payı bu Qaydaların 6.4.2-6.4.3-cü bəndlərinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6.3.7. Həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) və annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsində təkrarsığortaçıların payı həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) və annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların baza hissəsinin məbləğini aşmamalıdır.
6.3.8. Həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) və annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların əlavə hissəsi bu Qaydaların 6.4.1.1.2-ci bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6.3.9. Həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) və annuitet sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə riyazi ehtiyatların əlavə hissəsində təkrarsığortaçıların payı sıfıra bərabər qəbul edilir.
6.3.10. Həyatın yaşam sığortası (təkrarsığortası) müqavilələri üzrə BTZE-də təkrarsığortaçıların payı bu Qaydaların 6.3.2-ci bəndinə müvafiq olaraq müəyyən edilir.
6-1. Qeyri-həyat sığortası sinifləri üzrə zərərlilik dərəcəsinin müəyyən edilməsi
6-1.1. Zərərlilik dərəcəsinin müəyyən edilməsi məqsədləri üçün istifadə olunan anlayışlar:
6-1.1.1. sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri - hesabat dövrü ərzində bağlanmış sığorta müqavilələri və təkrarsığortaya qəbul edilmiş risklər üzrə təkrarsığorta müqavilələri;
6-1.1.2. xərclər – sığorta haqlarından hesablanmış məcburi ayırmalar və işlərin aparılması xərcləri;
6-1.1.3.məcmu zərərlər – sığorta hadisələri ili üzrə məcmu sığorta ödənişlərinin, tənzimləmə xərclərinin, həmçinin sığorta hadisələri ili üzrə hesabat dövrünün sonuna zərərlər ehtiyatının cəmi;
6-1.1.4. tənzimləmə xərcləri – sığorta ödənişlərinin məbləğinə daxil olmayan, lakin sığorta ödənişlərinin verilməsi ilə əlaqədar olan təşkilati, texniki, hüquqi və qiymətləndirmə xidmətlərinin əldə edilməsi üzrə sığortaçının əlavə xərclərinin cəmi;
6-1.1.5. sığorta hadisələri ili üzrə xalis sığorta ödənişləri – sığorta hadisələri ili üzrə məcmu sığorta ödənişlərindən təkrarsığortaçıların bu ödənişlərdəki payı çıxıldıqdan sonra qalan məbləğ;
6-1.1.6. zərərlər ehtiyatında dəyişmələr – zərərlər ehtiyatının hesabat dövrünün sonuna olan məbləği ilə həmin dövrün əvvəlinə olan məbləğinin fərqi;
6-1.1.7. zərərlər ehtiyatında dəyişmələrin xalis məbləği – zərərlər ehtiyatında təkrarsığortaçıların payı çıxılmaqla zərərlər ehtiyatında dəyişmələr;
6-1.1.8. sığorta hadisələri ili – hesabat tarixindən əvvəlki dörd rüb ərzində baş vermiş bütün sığorta hadisələrinə münasibətdə götürülür (bu halda məcmu sığorta ödənişləri və həmin ödənişlərdə təkrarsığortaçıların payı yalnız həmin dörd rüb ərzində baş vermiş sığorta hadisələri üzrə hesablanır);
6-1.1.9. sığorta hadisələri ili üzrə bildirilmiş, lakin tənzimlənməmiş zərərlər ehtiyatı - baş verməsi haqqında qanunla və ya sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi ilə müəyyən olunmuş qaydada hesabat tarixindən əvvəlki dörd rüb ərzində sığortaçıya bildirilmiş, lakin sığorta ödənişləri verilməmiş, yaxud tam verilməmiş sığorta hadisələri üzrə sığorta ödənişlərinin verilməsi ilə bağlı sığortaçının (təkrarsığortaçının) öhdəliyi (sığorta ehtiyatları üçün Forma № 8-3-ün, sığorta ehtiyatlarında təkrarsığortaçının payı üçün isə Forma № 8-11-in axırıncı sütununda son 4 rüb üzrə hədlərin cəmi);
6-1.1.10. sığorta hadisələri ili üzrə baş vermiş, lakin bildirilməmiş zərərlər ehtiyatı - baş verməsi haqqında qanunla və ya sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsi ilə müəyyən olunmuş qaydada hesabat tarixindən əvvəlki dörd rüb ərzində sığortaçıya bildirilməmiş, sığorta hadisələri üzrə sığorta ödənişlərinin verilməsi ilə bağlı sığortaçının (təkrarsığortaçının) öhdəliyi (sığorta ehtiyatları üçün Forma № 8-8-in, sığorta ehtiyatlarında təkrarsığortaçının payı üçün isə Forma № 8-12-in axırıncı sütununda son dörd rüb üzrə hədlərin cəminin 1,03-ə hasili);
6-1.1.11. sığorta hadisələri ili üzrə hesabat dövrünün sonuna zərərlər ehtiyatı - sığorta hadisələri ili üzrə bildirilmiş, lakin tənzimlənməmiş zərərlər ehtiyatı ilə baş vermiş, lakin bildirilməmiş zərərlər ehtiyatının cəmi.
6-1.2. Zərərlilik dərəcəsi
6-1.2.1. Zərərlilik dərəcəsi sığorta fəaliyyətinin ümumilikdə və ayrı-ayrı sığorta sinifləri üzrə səmərəliliyini, habelə sığortaçının maliyyə vəziyyətini səciyyələndirir.
6-1.2.2. Zərərlilik dərəcəsi zərər əmsalı ilə xərc əmsalının cəminə bərabərdir.
6-1.2.3. Zərərlilik dərəcəsi ilə bağlı hesablamalarda istifadə olunan bütün göstəricilər eyni hesabat dövrünə aid olmalıdır.
6-1.3. Zərər əmsalının hesablanması
6-1.3.1. Zərər əmsalı təkrarsığortaçıların payı həm çıxılmamaqla, həm də çıxılmaqla hesablanır.
6-1.3.2. Zərər əmsalı təkrarsığortaçıların payı çıxılmamaqla ayrılıqda hər bir sığorta sinifi və ya bütün sığorta portfeli üzrə məcmu zərərlərin qazanılmış məcmu sığorta haqlarına nisbətinə bərabərdir:
T = (M/Q) x 100%
burada:
T – təkrarsığortaçıların payı çıxılmamaqla hesablanan zərər əmsalıdır;
M – məcmu zərərlərdir;
Q – qazanılmış məcmu sığorta haqlarıdır.
6-1.3.3. Zərər əmsalı təkrarsığortaçıların payı çıxılmaqla ayrılıqda hər bir sığorta sinifi və ya bütün sığorta portfeli üzrə təkrarsığortaçıların payı çıxılmaqla məcmu zərərlərin qazanılmış xalis sığorta haqlarına nisbətinə bərabərdir:
Tn = (Mn/Qn) x 100%
burada:
Tn – təkrarsığortaçıların payı çıxılmaqla hesablanan zərər əmsalıdır;
Mn – təkrarsığortaçıların payı çıxılmaqla hesablanan məcmu zərərlərdir;
Qn – qazanılmış xalis sığorta haqlarıdır.
6-1.3.4. Qazanılmış xalis sığorta haqları aşağıdakı düsturla hesablanır:
Qn = A – B + C – E + Ə – (F – K)
burada:
Qn – qazanılmış xalis sığorta haqlarıdır;
A – hesabat dövrünün əvvəlinə qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının baza hissəsidir;
B – hesabat dövrünün əvvəlinə qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatında təkrarsığortaçıların payıdır;
C – hesabat dövrü ərzində bağlanmış sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə hesablanmış məcmu sığorta haqlarıdır;
E – hesabat dövrü ərzində təkrarsığortaya verilmiş risklər üzrə hesablanmış təkrarsığorta haqlarıdır;
Ə – hesabat dövrü ərzində təkrarsığortaya verilmiş risklər üzrə təkrarsığortalılara hesablanmış komisyon muzddur;
F – hesabat dövrünün sonuna qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatının baza hissəsidir;
K – hesabat dövrünün sonuna qazanılmamış sığorta haqları ehtiyatında təkrarsığortaçıların payıdır.
6-1.4. Xərc əmsalının hesablanması
Xərc əmsalı bütün sığorta portfeli üzrə xərclərin qazanılmış məcmu sığorta haqlarına nisbətinə bərabərdir:
E=(X/Q) x 100%
burada:
E – xərc əmsalıdır;
X – bütün sığorta portfeli üzrə xərclərdir;
Q – bütün sığorta portfeli üzrə qazanılmış məcmu sığorta haqlarıdır.
6-1.5. Zərərlilik dərəcəsinin hesablanması
6-1.5.1. Hər bir sığorta sinifi və ya bütün sığorta portfeli üzrə zərərlilik dərəcəsi təkrarsığortaçıların payı həm çıxılmamaqla, həm də çıxılmaqla hesablanır.
6-1.5.2. Təkrarsığortaçıların payı çıxılmamaqla hesablanan zərərlilik dərəcəsi təkrarsığortaçıların payı çıxılmamaqla hesablanan zərər əmsalının və xərc əmsalının cəminə bərabərdir:
Z = T + E
burada:
Z – təkrarsığortaçıların payı çıxılmamaqla hesablanan zərərlilik dərəcəsidir;
T – təkrarsığortaçıların payı çıxılmamaqla hesablanan zərər əmsalıdır;
E – xərc əmsalıdır.
6-1.5.3. Təkrarsığortaçıların payı çıxılmaqla hesablanan zərərlilik dərəcəsi təkrarsığortaçıların payı çıxılmaqla hesablanan zərər əmsalının və xərc əmsalının cəminə bərabərdir:
Zn = Tn + E
burada:
Zn – təkrarsığortaçıların payı çıxılmaqla hesablanan zərərlilik dərəcəsidir;
Tn – təkrarsığortaçıların payı çıxılmaqla hesablanan zərər əmsalıdır;
E – xərc əmsalıdır.
7. Sığorta ehtiyatları ilə bağlı məlumatlar və hesabatlar
7.1. Sığorta ehtiyatları ilə bağlı hesabatlar sığortaçılar tərəfindən bu Qaydaların 3 və 4 nömrəli Əlavələrində müəyyən edilmiş müvafiq formalarda aşağıdakı tələblərə riayət olunmaqla rüblük olaraq tərtib edilməli və təqvim ilinin hər rübü başa çatdıqdan 20 gün müddətində həm kağız, həm də elektron daşıyıcılarda Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyinə təqdim olunmalıdır:
7.1.1. hesabatlarda tələb olunan göstəricilər müvafiq hesabat formasına uyğun olaraq tam və düzgün əks etdirilməlidir;
7.1.2. hesabatlar sığortaçının İdarə Heyətinin sədri (və ya onun vəzifələrini müvəqqəti icra edən şəxs) və baş mühasibi tərəfindən imzalanmalı və həmin sığortaçının möhürü ilə təsdiq edilməlidir;
7.1.3. hesabatlarda müvafiq məbləğlər manatla ifadə olunmalıdır;
7.1.4. hesabatlarda göstərilən məbləğlər əlli qəpikdən az olduqda sıfır, əlli qəpiyə bərabər və ya ondan böyük olduqda isə bir manat kimi qeyd edilməlidir;
7.1.5. hesabatlarda hər hansı formada düzəliş edilməsinə və ya pozulmuş, yaxud tam və ya qismən oxunmayan məlumatların mövcudluğuna yol verilmir.
7.2. Bu Qaydaların 7.1-ci bəndində müəyyən edilmiş tələblərə uyğun gəlməyən hesabatlar təhlil edilmədən geri qaytarılır.
7.3. Həyat sığortası üzrə kağız və elektron daşıyıcılarında təqdim olunan hesabatlara sığorta ehtiyatlarının və həmin ehtiyatlarda təkrarsığortaçıların payının hesablanması ilə bağlı bu Qaydalarda göstərilmiş düsturların sağ tərəfindəki məbləğlərin hesablanmasını əks etdirən hesablamalar da əlavə edilməlidir.
7.4. Sığortaçı həyat sığortası üzrə sığorta ehtiyatlarının hesablanması üçün istifadə olunmuş ölüm cədvəlini və riyazi modellərin əsaslandırmasını illik hesabatlarla birgə təqdim etməlidir. Riyazi modellərin əsaslandırması hər bir sinif üzrə olmalı və məsul aktuarinin imzası ilə təsdiq olunmalıdır.
|
|
|
|
|
|
|
| «Həyat sığortası və qeyri-həyat sığortası üzrə sığorta ehtiyatlarının formalaşdırılması Qaydaları»na Əlavə № 1 | |||||
SIĞORTA (TƏKRARSIĞORTA) MÜQAVİLƏLƏRİNİN UÇOTU JURNALI | |||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| (manatla) | ||
Sıra sayı | Sığortanın sinifləri | Sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri | Sığorta (təkrarsığorta) müqaviləsinin bağlandığı tarix | Sığorta (təkrarsığorta) təminatının başlanğıc tarixi | Sığorta (təkrarsığorta) təminatının son tarixi | Sığorta məbləği | Sığorta (təkrarsığorta) haqqı | Hesablanmış komisyon muzd | Sığorta (təkrarsığorta) haqlarından məcburi ayırmalar | Xitam verilmiş sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri haqqında məlumat | |||
Hesablanmışdır | Ödənilmişdir | Xitam verildiyi tarix | Qaytarılmalı olan sığorta (təkrarsığorta) haqqı | ||||||||||
I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | XIII | |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
... |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
| (Sığorta (təkrarsığorta) müqavilələrinin uçotu jurnalının davamı) |
|
|
|
|
| |||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| (manatla) | |
Təkrarsığortaya verilmiş risklər barədə məlumat | |||||||||||||
Təkrarsığortaçının adı | Təkrarsığortaçının məsuliyyətinin maksimum həddi | Hesablanmış təkrarsığorta haqqı | Ödənilmiş təkrarsığorta haqqı | Hesablanmış komisyon muzd | Xitam verilmiş təkrarsığorta müqavilələri haqqında məlumat | ||||||||
I qrup təkrarsığortaçılar | II qrup təkrarsığortaçılar | III qrup təkrarsığortaçılar | digər təkrarsığortaçılar | I qrup təkrarsığortaçılar | II qrup təkrarsığortaçılar | III qrup təkrarsığortaçılar | digər təkrarsığortaçılar | Xitam verildiyi tarix | Qaytarılmalı olan təkrarsığorta haqqı | ||||
XIV | XV | XVI | XVII | XVIII | XIX | XX | XXI | XXII | XXIII | XXIV | XXV | XXVI | |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Qeyd 1.
1. Sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri dedikdə, sığorta müqavilələri və təkrarsığorta qəbul edilmiş risklər üzrə təkrarsığorta müqavilələri başa düşülür.
2. Qrup halında olan sığorta müqavilələri üzrə hər bir sığorta predmeti ayrıca göstərilməlidir.
«Həyat sığortası və qeyri-həyat sığortası üzrə sığorta ehtiyatlarının formalaşdırılması Qaydaları»na Əlavə № 2 | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
|
| ||||||||||
| ZƏRƏRLƏRİN UÇOTU JURNALI | ||||||||||
|
| ||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| (manatla) |
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Sıra sayı | Sığortanın sinifləri | Sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri | Sığorta məbləği | Sığorta hadisəsinin baş verdiyi tarix | Sığorta hadisəsinin baş verməsi haqqında ərizənin (sığorta tələbinin) daxil olduğu tarix | Bildirilmiş zərərin ehtimal olunan ilkin məbləği | Sığorta ödənişinin ehtimal olunan ilkin məbləği | Hesablanmış zərərin məbləği | |||
Cəmi | Təkrarsığortalının payı | Təkrarsığortaçının payı | |||||||||
I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
... |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| (Zərərlərin uçotu jurnalının davamı |
|
| (manatla) | |||||
Hesablanmış sığorta ödənişi | Verilmiş sığorta ödənişi | Sığorta ödənişi üzrə borc | |||||||
Cəmi | Təkrarsığor-talının payı | Təkrarsı-ğortaçının payı | Tarixi | Cəmi | Təkrarsı-ğortalının payı | Təkrarsı-ğortaçının payı | Cəmi | Təkrarsığor-talının payı | Təkrarsı-ğortaçının payı |
XII | XIII | XIV | XV | XVI | XVII | XVIII | XIX | XX | XXI |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Qeyd: 1. Sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri dedikdə, sığorta müqavilələri və təkrarsığortaya qəbul edilmiş risklər üzrə təkrarsığorta müqavilələri başa düşülür. 2. V sütunda sığortanın sinifindən asılı olaraq, hesabat tarixindən əvvəlki 12 və ya 20 rüb ərzində verilmiş sığorta ödənişlərinin və bildirilmiş, lakin hesabat tarixinə qədər tənzimlənməmiş zərərlərin aid olduğu sığorta tələblərinin daxil olduğu tarixlər göstərilir. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “06” dekabr 2011-ci il tarixli |
İcbari sığorta növlərinin aparılmasına icazə verilməsi üçün
ƏLAVƏ TƏLƏBLƏR
Bakı 2011
Bu Əlavə tələblər «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.1-ci yarımbəndinin icrası məqsədilə hazırlanmışdır və icbari sığorta növlərinin aparılmasına icazə verilməsi üçün əlavə tələbləri müəyyən edir.
1. Ümumi müddəa
«İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun 4.5-ci maddəsinə uyğun olaraq, Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin Dövlət Sığorta Nəzarəti Xidməti tərəfindən müvafiq sığortaçıya həmin qanunda nəzərdə tutulmuş hər hansı icbari sığorta növünün aparılmasına icazə verilməsi üçün həmin sığortaçı qeyd olunan qanunun 27.2-ci maddəsində müəyyən edilmiş tələblərə cavab verməklə yanaşı bu Əlavə tələblərdə nəzərdə tutulanlara da riayət etməlidir.
2. İqtisadi rayonlardakı bölmələrin mövcudluğu ilə bağlı tələb
2.1. Sığortaçıya hər hansı icbari sığorta növünün aparılmasına icazə verilməsi üçün o, İşğal olunmuş ərazilər istisna olmaqla, Azərbaycan Respublikasının aşağıdakı hər bir iqtisadi rayonuna daxil olan rayon və (və ya) şəhərlərdən ən azı birində zərərlərin tənzimlənməsi üçün lazımi imkanları olan filial və ya nümayəndəliyə malik olmalıdır.
2.1.1. Abşeron iqtisadi rayonu (Abşeron və Xızı rayonları, Sumqayıt şəhəri).
2.1.2. Aran iqtisadi rayonu (Ağcabədi, Ağdaş, Beyləqan, Bərdə, Biləsuvar, Göyçay, Hacıqabul, İmişli, Kürdəmir, Neftçala, Saatlı, Sabirabad, Salyan, Ucar, Zərdab rayonları, Şirvan, Mingəçevir və Yevlax şəhərləri).
2.1.3. Dağlıq Şirvan iqtisadi rayonu (Ağsu, İsmayıllı, Qobustan, Şamaxı rayonları).
2.1.4. Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu (Ağstafa, Daşkəsən, Gədəbəy, Goranboy, Göygöl, Qazax, Samux, Şəmkir, Tovuz rayonları, Gəncə və Naftalan şəhərləri).
2.1.5. Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonu (Şabran, Xaçmaz, Quba, Qusar, Siyəzən rayonları).
2.1.6. Lənkəran iqtisadi rayonu (Astara, Cəlilabad, Lerik, Masallı, Yardımlı, Lənkəran rayonları).
2.1.7. Naxçıvan iqtisadi rayonu (Babək, Culfa, Ordubad, Sədərək, Kəngərli, Şahbuz, Şərur rayonları, Naxçıvan şəhəri).
2.1.8. Kəlbəcər-Laçın iqtisadi rayonu (Kəlbəcər, Laçın, Zəngilan, Qubadlı rayonları)
2.1.9. Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonu (Balakən, Qax, Qəbələ, Oğuz, Zaqatala, Şəki rayonları).
2.1.10. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu (Ağdam, Tərtər, Xocavənd, Xocalı, Şuşa, Cəbrayıl, Füzuli rayonları, Xankəndi şəhəri).
3. İqtisadi rayonlardakı bölmələr barədə məlumatlandırma
Sığortaçı bu Əlavə tələblərin 2-ci bəndində nəzərdə tutulmuş filial və ya nümayəndəliklər, o cümlədən onların yerləşdiyi ünvan və telefon nömrələri barədə məlumatların özünün rəsmi internet səhifəsində mövcudluğunu təmin etməlidir.
3 –1. Elektron informasiya sistemi ilə bağlı tələb
Sığortaçıya “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş hər hansı icbari sığorta növünün aparılmasına icazə verilməsi üçün onun elektron informasiya sistemi İcbari Sığorta Bürosunun informasiya sisteminə veb servis vasitəsilə qoşulmaq imkanına malik olmalıdır.
4. Əlavə tələblərin qüvvəyə minməsi
4.1. Bu Əlavə tələblər 2012-ci ilin 01 iyul tarixindən qüvvəyə minir.
4.2. Bu Əlavə tələblərin 3–1-ci hissəsi 2012-ci ilin 01 sentyabr tarixindən qüvvəyə minir.
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “06” dekabr 2011-ci il tarixli |
Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin forması, onun çap olunması və doldurulması
QAYDALARI
Bakı 2011
Bu Qaydalar «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.2-ci yarımbəndinin icrası məqsədilə hazırlanmışdır və daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin (bundan sonra – “şəhadətnamə”) forması, onun çap olunması və doldurulması ilə bağlı məsələləri tənzimləyir.
1. Daşınmaz əmlakın icbari sığorta şəhadətnaməsinin forması
1.1. Şəhadətnamənin forması üz və arxa hissədən ibarət olmaqla, bu Qaydalara Əlavədə müəyyən edilir.
1.2. Şəhadətnamə formasının üz hissəsində sığortaçı, sığortalı və sığortalanan daşınmaz əmlaka dair məlumatların, həmçinin daşınmaz əmlakın icbari sığortası müqaviləsinin əsas şərtlərinin qeyd olunmasını nəzərdə tutan cədvəl əks etdirilir.
1.3. Şəhadətnamə formasının arxa hissəsində “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 5.3-cü, 8.1-1, 32-ci, 35.1-ci, 35.4-cü, 36.1-ci və 36.3-cü maddələrindən çıxarışlar qeyd edilir.
2. Daşınmaz əmlakın icbari sığorta şəhadətnaməsinin formasının çap olunması qaydası
2.1. Şəhadətnamə blankları (bundan sonra – “blanklar”) bu Qaydaların 2.2 – 2.6-cı bəndlərinin tələbləri nəzərə alınmaqla, bu Qaydalara Əlavədə müəyyən edilmiş formada iştirakçı sığortaçıların vəsaiti hesabına İcbari Sığorta Bürosunun sifarişi ilə ciddi hesabat blanklarının hazırlanması fəaliyyətinə xüsusi razılığı (lisenziyası) olan mətbəədə çap etdirilir.
2.2. Blanklar A4 formatında xüsusi müdafiə nişanları olan xüsusi ağ kağız vərəqdə üz və arxa hissədən ibarət olmaqla, surəti isə adi A4 kağız formatında olan ağ vərəqdə, yalnız üz hissədən ibarət olmaqla çap edilir.
2.3. Blankların əsli və surətinin seriyasına aid hissədə BA-dan başlayaraq iki hərfli seriyalar, nömrəsinə aid hissədə 000001 nömrəsindən başlayaraq altı rəqəmli nömrələr ardıcıllıqla qeyd edilir. Seriyanın BB-yə və sonrakı seriyalara dəyişməsi altı rəqəmli şəhadətnamə nömrələrinin başa çatmasından sonra həyata keçirilir.
2.4. Blankların əslinin çap edilməsi zamanı aşağıdakı əlavə tələblər də nəzərə alınmalıdır:
2.4.1. blankın üz hissəsinin fonunda iri hərflərlə açıq boz rəngdə icbari sığorta şəhadətnaməsi sözlərinin baş hərfləri – “İSŞ” həkk edilir;
2.4.2. blankın üz və arxa hissəsinin kənarları günbəzşəkilli, yaşıl rəngli naxışlarla haşiyələnir;
2.4.3. blankın üz hissəsinin aşağı sağ küncündə yaşıl rəngli ev təsviri həkk olunur.
2.5. Şəhadətnamə formasının üz hissəsinin sonunda müəyyən edilmiş “Sığortalının (hüquqi şəxs olduqda, səlahiyyətli nümayəndəsinin) imzası” sözləri şəhadətnamə blanklarının yalnız surətində qeyd edilir.
2.6. Daşınmaz əmlakın icbari sığortasına aid sığorta müqavilələrinin qüvvədə olduğu ərazi (7-ci bənd) qanunla daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə bütün sığorta müqavilələri üçün eyni müəyyən edildiyindən, bu şərt blankda çap edildikdə göstərilir.
2.7. Büro çap olunmuş şəhadətnamə blanklarının seriya və nömrələrini həmin şəhadətnamə blanklarının Büroya daxil olduğu tarixdən 1 iş günü müddətində müvafiq informasiya sisteminə daxil etməlidir.
3. Daşınmaz əmlakın icbari sığorta şəhadətnaməsinin formasının doldurulması qaydası
3.1. 3.1. Sığorta müqaviləsinin bağlanması üçün ilk öncə informasiya sistemi tərəfindən tələb olunan aşağıdakı məlumatlar sığortaçının əməkdaşı və ya sığorta vasitəçisi tərəfindən həmin sistemdə qeyd edilir:
3.1.1. 1.1-ci bənddə sığortaçının adı, 1.2-ci bənddə sığortaçının olduğu yerin ünvanı, 1.3-cü bənddə isə ən azı bir telefon nömrəsi qeyd edilir;
3.1.2. Daşınmaz əmlakı sığorta etdirən mülkiyyətçi və ya faktiki sahibliyi həyata keçirən (yəni onu icarəyə götürmüş və ya digər qanuni əsaslarla istifadə edən) ;
3.1.2.1. fiziki şəxs olduqda – 2.1-ci bənddə adı, atasının adı və soyadı, 2.2-ci bənddə yaşayış yerinin ünvanı, 2.3-cü bənddə ən azı bir telefon nömrəsi, 2.4-cü bənddə vətəndaşların şəxsiyyət vəsiqəsinin PİN kodu (fotoşəkil olan hissəsinin axırıncı sətrinin son səkkiz simvolunun ilk yeddisi), hərbiçilərə münasibətdə isə onların şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin seriya və nömrəsi qeyd edilir;
3.1.2.2. hüquqi şəxs olduqda – 2.1-ci bənddə adı, 2.2-ci bənddə olduğu yerin ünvanı, 2.3-cü bənddə ən azı bir telefon nömrəsi, 2.4-cü bənddə VÖEN-i qeyd edilir.
3.1.3. 3.1-ci bənddə hüquqların dövlət qeydiyyatı haqqında daşınmaz əmlakın dövlət reyestrindən çıxarışın seriya və nömrəsi; daşınmaz əmlak üzərində mülkiyyət hüquqlarının dövlət qeydiyyatına alınması barədə çıxarış olmadıqda, 3.2-ci bənddə “Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 8-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş daşınmaz əmlaka hüquqların dövlət qeydiyyatı üçün tələb olunan əsaslara dair sənədin adı, nömrəsi və verildiyi tarix; 3.3-cü bənddə daşınmaz əmlakın təyinatı (istifadə məqsədi); 3.4-cü bənddə daşınmaz əmlakın ünvanı qeyd edilir.
3.1.4. 4-cü bənddə daşınmaz əmlakla bağlı sığorta məbləği qeyd edilir. Bu zaman aşağıdakılar nəzərə alınmalıdır:
3.1.4.1. evləri və mənzillər istisna olmaqla, digər daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta məbləğləri “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 39.1-ci maddəsində müəyyən edilmiş qaydada hesablanır;
3.1.4.2. yaşayış evləri və mənzillərin icbari sığortası şəhadətnamələrində isə həmin qanunun 39.3-cü maddəsində müəyyən edilmiş müvafiq sığorta məbləğləri qeyd edilir.
3.1.5. 5-ci bənddə azadolma məbləği qeyd edilərkən aşağıdakılar nəzərə alınmalıdır:
3.1.5.1. yaşayış evləri və mənzillər istisna olmaqla, digər daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə azadolma məbləğləri “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 39.2-ci maddəsinə uyğun olaraq sığortaçı və sığortalı arasında razılaşdırılır;
3.1.5.2. yaşayış evləri və mənzillərinin icbari sığortası şəhadətnamələrində “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 39.3-cü maddəsində müəyyən edilmiş müvafiq şərtsiz azadolma məbləğləri qeyd edilir.
3.1.6. 6-cı bənddə “Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta tariflərinin müəyyənləşdirilməsi Qaydası”na uyğun olaraq hesablanmış sığorta haqqı qeyd edilir.*
3.1.7. 8-ci bənddə sığorta müqaviləsinin qüvvəyə mindiyi tarix, 9-cu bənddə isə sığorta müqaviləsinin qüvvədən düşdüyü tarix qeyd edilir.
3.1–1. Şəhadətnamə, müvafiq blankın nömrəsi informasiya sisteminə daxil edilməklə avtomatik qeydiyyata alındıqdan sonra texniki vasitədə çap olunmaqla və ya əl ilə doldurulur.
3.1–2. Şəhadətnamə formasının “Şəhadətnamə №” hissəsində informasiya sistemi tərəfindən avtomatik müəyyən edilən müvafiq nömrə qeyd edilir.
3.1–3. Blank, onun qırmızı şriftlə qeyd edilmiş BA-dan başlayan iki hərfli “Seriya”sı və eyni rənglə göstərilmiş “№” işarəsindən sonrakı altı rəqəmli nömrəsi müvafiq olaraq blankın yaşıl şriftlə doldurulması nəzərdə tutulan “Seriya” və “№”si xanalarında qeyd olunmaqla informasiya sistemi tərəfindən təsdiqlənməlidir. [31]
3.2. Texniki vasitədə çap edilməklə və ya əl ilə doldurulmuş şəhadətnamə blankı sığortaçının səlahiyyətli əməkdaşı və ya sığorta vasitəçisinin imzası və sığortaçının möhürü ilə təsdiq edilməklə əsli sığortalıya, yaxud onun səlahiyyətli nümayəndəsinə təqdim olunur. [32]
3.3. Sığortalı və ya onun səlahiyyətli nümayəndəsi şəhadətnamə blankının surətində bu məqsədlə müəyyən edilmiş müvafiq hissəni imzalayır. [33]
* Azərbaycan Respublikası Prezidentinin «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında” 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.6-cı yarımbəndinə uyğun olaraq, daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta tariflərinin müəyyənləşdirilməsi qaydasını müəyyən etmək Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyinə tapşırılmışdır.
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin forması, onun çap olunması və doldurulması Qaydaları”na Əlavə
DAŞINMAZ ƏMLAKIN İCBARİ SIĞORTASI
ŞƏHADƏTNAMƏSİ
Şəhadətnamə №: |
|
| Blank: | Seriya: | BA | № | 000001 |
1.1. Adı: |
|
1.2. Ünvanı: |
|
1.3. Telefon nömrəsi: |
|
|
2.1. Adı: |
|
2.2. Ünvanı: |
|
2.3. Telefon nömrəsi: |
|
3. DAŞINMAZ ƏMLAKA DAİR MƏLUMAT | |||
3.1. Dövlət reyestrindən çıxarışın seriya və nömrəsi: |
| 3.2. Sığortalıya istifadə hüququ verən digər sənəd: |
|
3.3. Təyinatı (istifadə məqsədi): |
| 3.4. Yerləşdiyi ünvan: |
|
4. SIĞORTA MƏBLƏĞİ (manat) |
|
| 5. AZADOLMA MƏBLƏĞİ (manat) |
|
6. SIĞORTA HAQQI (manat) |
|
| 7. SIĞORTANIN QÜVVƏDƏ OLDUĞU ƏRAZİ | Azərbaycan Respublikası |
8. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİ QÜVVƏYƏ MİNİR: |
| 9. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİ QÜVVƏDƏN DÜŞÜR: |
|
Sığortaçının nümayəndəsi ____________ Möhür Yeri
imzası
________________________________________ __________________
adı, atasının adı, soyadı,telefon nömrəsi
Sığortalının (hüquqi şəxs olduqda, səlahiyyətli nümayəndəsinin) imzası _______
“İCBARİ SIĞORTALAR HAQQINDA” AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNUNDAN ÇIXARIŞ
Maddə 5.3. Mülkiyyətində daşınmaz əmlak olan və ya ona faktiki sahibliyi həyata keçirən şəxs həmin əmlakla bağlı icbari sığorta müqaviləsi bağlamaq üçün daşınmaz əmlakın icbari sığorta növünün aparılmasına icazəsi olan hər hansı sığortaçını seçməkdə sərbəstdirlər.
Maddə 8.1-1. İcbari sığorta müqaviləsi yalnız “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununda nəzərdə tutulmuş informasiya sistemi vasitəsilə bağlandığı və həmin sistemin informasiya ehtiyatında mövcud olduğu halda etibarlıdır
Maddə 35.1. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası daşınmaz əmlakın yanğın və ya digər hadisələr nəticəsində zədələnməsi, məhv olması, yaxud hər hansı formada itkisi ilə bağlı dəyən zərərin əvəzinin ödənilməsi məqsədi ilə tətbiq edilir.
Maddə 35.4. Yaşayış binalarının, yaşayış evlərinin və mənzillərin icbari sığortası onların konstruktiv elementlərinə, otaqlarına, o cümlədən şüşələr də daxil olmaqla qapı və pəncərə konstruksiyalarına, su, kanalizasiya və qaz təchizatına, habelə istilik sisteminə aid borulara, rabitə, elektrik və digər naqillərinə, bəzək elementlərinə, o cümlədən bütün növ xarici, yaxud daxili mala və suvaq işlərinə, divar, tavan və döşəməyə dəyən zərərlərə təminat verir.
Maddə 36.1. Daşınmaz əmlakın sığorta risklərinin – yanğın, ildırım düşməsi, məişətdə və istehsalatda istifadə olunan qazın partlayışı, elektrik naqillərində baş verən qısa qapanma, buxar qazanlarının, qaz anbarlarının, qaz kəmərlərinin, maşınların, aparatların və digər oxşar qurğuların və ya cihazların partlayışı, su, istilik, kanalizasiya kəmərlərinin və yanğın söndürmə sistemlərinin qəzası, habelə qonşu tikililərdən, yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrindən, yaşayış evlərindən və binalarından, mənzillərdən, otaqlardan daxil olan su nəticəsində subasma, hər hansı predmetin və ya onun hissələrinin düşməsi, atılması, dəyməsi, dağılması, axıdılması və digər bu kimi formalarda təsiri, yerüstü nəqliyyat vasitəsinin dəyməsi, təbii fəlakətlər - zəlzələ, vulkan, fırtına, qasırğa, tufan, dolu, sel, daşqın, leysan, yer sürüşməsi, üçüncü şəxslərin hərəkətlərinin baş verməsi nəticəsində zədələnməsi, məhv olması, yaxud hər hansı digər formada itkisi sığorta hadisəsi hesab olunur.
Maddə 36.3. Əmlakın aşağıdakı hallar nəticəsində zədələnməsi, məhv olması, yaxud hər hansı digər formada itkisi sığorta hadisəsi hesab olunmur:
Maddə 32. Sığortaçı bu şəhadətnamə …üzrə əmlaka dəyən zərərlə bağlı öhdəliklərini ödəmə qabiliyyətinin olmamasına görə yerinə yetirə bilmədikdə, zərərin əvəzi sığorta olunanın müraciəti əsasında İcbari Sığorta Bürosu tərəfindən kompensasiya ödənişi verilməklə ödənilir.
QEYD:
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “06” dekabr 2011-ci il tarixli |
Daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin forması, onun çap olunması və doldurulması
QAYDALARI
Bakı 2011
Bu Qaydalar «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.2-ci yarımbəndinin icrası məqsədilə hazırlanmışdır və daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin (bundan sonra – “şəhadətnamə”) forması, onun çap olunması və doldurulması ilə bağlı məsələləri tənzimləyir.
1. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası şəhadətnaməsinin forması
1.1. Şəhadətnamənin forması üz və arxa hissədən ibarət olmaqla, bu Qaydalara Əlavədə müəyyən edilir.
1.2. Şəhadətnamə formasının üz hissəsində sığortaçı, sığortalı və istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığortalanması nəzərdə tutulan daşınmaz əmlak barədə məlumatların, həmçinin daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası müqaviləsinin əsas şərtlərinin qeyd olunmasını nəzərdə tutan cədvəl əks etdirilir.
1.3. Şəhadətnamə formasının arxa hissəsində “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 5.3-cü, 8.1-1-ci 21.1-ci, 25-ci, 32-ci, 44.1-ci, 45.2-ci və 46-cı maddələrindən çıxarışlar qeyd edilir.
2. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası şəhadətnaməsinin formasının çap olunması qaydası
2.1. Şəhadətnamə blankları (bundan sonra – “blanklar”) bu Qaydaların 2.2 – 2.6-cı bəndlərinin tələbləri nəzərə alınmaqla, bu Qaydalara Əlavədə müəyyən edilmiş formada iştirakçı sığortaçıların vəsaiti hesabına İcbari Sığorta Bürosunun sifarişi ilə ciddi hesabat blanklarının hazırlanması fəaliyyətinə xüsusi razılığı (lisenziyası) olan mətbəədə çap etdirilir.
2.2. Blanklar A4 formatında xüsusi müdafiə nişanları olan ağ kağız vərəqdə üz və arxa hissədən ibarət olmaqla çap edilir surəti isə adi A4 kağız formatında olan ağ vərəqdə, yalnız üz hissədən ibarət olmaqla çap edil
2.3. Blankların əsli və surətinin seriyasına aid hissədə CA-dan başlayaraq iki hərfli seriyalar, nömrəsinə aid hissədə 000001 nömrəsindən başlayaraq altı rəqəmli nömrələr ardıcıllıqla qeyd edilir. Seriyanın CB-yə və sonrakı seriyalara dəyişməsi altı rəqəmli şəhadətnamə nömrələrinin başa çatmasından sonra həyata keçirilir.
2.4. Blankların əslinin çap edilməsi zamanı aşağıdakı əlavə tələblər də nəzərə alınmalıdır:
2.4.1. blankın üz hissəsinin fonunda iri hərflərlə açıq boz rəngdə icbari sığorta şəhadətnaməsi sözlərinin baş hərfləri – “İSŞ” həkk edilir;
2.4.2. blankın üz və arxa hissəsinin kənarları günbəzşəkilli, bənövşəyi rəngli naxışlarla haşiyələnir;
2.4.3. blankın üz hissəsinin aşağı sağ küncündə bənövşəyi rəngli bina təsviri həkk olunur.
2.5. Şəhadətnamə formasının üz hissəsinin sonunda müəyyən edilmiş “Sığortalının (hüquqi şəxs olduqda, səlahiyyətli nümayəndəsinin) imzası” sözləri şəhadətnamə blanklarının yalnız surətində qeyd edilir.
2.6. Sığorta məbləğləri (4-cü bənd) və sığortanın qüvvədə olduğu ərazi (6-cı bənd) qanunla daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə bütün sığorta müqavilələri üçün eyni müəyyən edildiyindən, bu şərtlər blankda çap edildikdə göstərilir.
2.7. Büro çap olunmuş şəhadətnamə blanklarının seriya və nömrələrini həmin şəhadətnamə blanklarının Büroya daxil olduğu tarixdən 1 iş günü müddətində müvafiq informasiya sisteminə daxil etməlidir.
3. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığorta şəhadətnaməsinin formasının doldurulması qaydası
3.1. Sığorta müqaviləsinin bağlanması üçün ilk öncə informasiya sistemi tərəfindən tələb olunan aşağıdakı məlumatlar sığortaçının əməkdaşı və ya sığorta vasitəçisi tərəfindən həmin sistemdə qeyd edilir:
3.1.1. 1.1-ci bənddə sığortaçının adı, 1.2-ci bənddə sığortaçının olduğu yerin ünvanı, 1.3-cü bənddə isə ən azı bir telefon nömrəsi qeyd edilir.
3.1.2. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyəti sığorta etdirən mülkiyyətçi və ya faktiki sahibliyi həyata keçirən (yəni onu icarəyə götürmüş və ya digər qanuni əsaslarla istismar edən):
3.1.2.1. fiziki şəxs olduqda – 2.1-ci bənddə adı, atasının adı və soyadı, 2.2-ci bənddə yaşayış yerinin ünvanı, 2.3-cü bənddə ən azı bir telefon nömrəsi, 2.4-cü bənddə VÖEN-i qeyd edilir;
3.1.2.2. hüquqi şəxs olduqda – 2.1-ci bənddə adı, 2.2-ci bənddə olduğu yerin ünvanı, 2.3-cü bənddə ən azı bir telefon nömrəsi, 2.4-cü bənddə VÖEN-i qeyd edilir.
3.1.3. 3.1-ci bənddə hüquqların dövlət qeydiyyatı haqqında daşınmaz əmlakın dövlət reyestrindən çıxarışın seriya və nömrəsi; daşınmaz əmlak üzərində mülkiyyət hüquqlarının dövlət qeydiyyatına alınması barədə çıxarış olmadıqda, 3.2-ci bənddə “Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 8-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş daşınmaz əmlaka hüquqların dövlət qeydiyyatı üçün tələb olunan əsaslara dair sənədin adı, nömrəsi və verildiyi tarix; 3.3-cü bənddə daşınmaz əmlakın təyinatı (istifadə məqsədi); 3.4-cü bənddə daşınmaz əmlakın ünvanı qeyd edilir.
3.1.4. 5-ci bənddə “Daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta haqlarının məbləği” ilə risk qrupları üzrə müəyyən edilən sığorta haqqı qeyd edilir.*
3.1.5. 7-ci bənddə sığorta müqaviləsinin qüvvəyə mindiyi tarix, 8-ci bənddə sığorta müqaviləsinin qüvvədən düşdüyü tarix qeyd edilir.
3.1–1. Şəhadətnamə, müvafiq blankın nömrəsi informasiya sisteminə daxil edilməklə avtomatik qeydiyyata alındıqdan sonra texniki vasitədə çap olunmaqla və ya əl ilə doldurulur.
3.1–2. Şəhadətnamə formasının “Şəhadətnamə №” hissəsində informasiya sistemi tərəfindən avtomatik müəyyən edilən müvafiq nömrə qeyd edilir.
3.1–3. Blank, onun qırmızı şriftlə qeyd edilmiş CA-dan başlayan iki hərfli “Seriya”sı və eyni rənglə göstərilmiş “№” işarəsindən sonrakı altı rəqəmli nömrəsi müvafiq olaraq blankın bənövşəyi şriftlə doldurulması nəzərdə tutulan “Seriya” və “№”si xanalarında qeyd olunmaqla informasiya sistemi tərəfindən təsdiqlənməlidir.
3.2. Texniki vasitədə çap edilməklə və ya əl ilə doldurulmuş şəhadətnamə blankı sığortaçının səlahiyyətli əməkdaşı və ya sığorta vasitəçisinin imzası və sığortaçının möhürü ilə təsdiq edilməklə əsli sığortalıya, yaxud onun səlahiyyətli nümayəndəsinə təqdim olunur.
3.3. Sığortalı və ya onun səlahiyyətli nümayəndəsi şəhadətnamə blankının surətində bu məqsədlə müəyyən edilmiş müvafiq hissəni imzalayır.
* Azərbaycan Respublikası Prezidentinin «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında” 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.7-ci yarımbəndinə uyğun olaraq, daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta haqlarının məbləğini müəyyən etmək Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyinə tapşırılmışdır.
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin
“Daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki
məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta
şəhadətnaməsinin forması, onun çap olunması
və doldurulması Qaydaları”na Əlavə
DAŞINMAZ ƏMLAKIN İSTİSMARI İLƏ BAĞLI MÜLKİ
MƏSULİYYƏTİN İCBARİ SIĞORTA ŞƏHADƏTNAMƏSİ
Şəhadətnamə №: |
|
| Blank: | Seriya: | CA | № | 000001 |
Adı: |
|
Ünvanı: |
|
Telefon nömrəsi: |
|
Adı: |
|
Ünvanı: |
|
Telefon nömrəsi: |
|
VÖEN: |
|
3. DAŞINMAZ ƏMLAKA DAİR MƏLUMAT | |||
3.1. Dövlət reyestrindən çıxarışın seriya və nömrəsi: |
| 3.2.Sığortalıya istifadə hüququ verən digər sənəd: |
|
3.3.Təyinatı (istifadə məqsədi): |
| 3.4. Yerləşdiyi ünvan: |
|
4. SIĞORTA MƏBLƏĞİ (manat) | ||||
4.1. Əmlaka vurulan zərərə görə | 50000 (əlli min) | 4.2. Sağlamlığa vurulan zərərə görə | 4.2.1. Bir şəxs üzrə | 5000 (beş min) |
4.2.2. Ümumi | 50000 (əlli min) |
5.SIĞORTA HAQQI (manat) |
|
| 6. SIĞORTANIN QÜVVƏDƏ OLDUĞU ƏRAZİ | Azərbaycan Respublikası |
7.SIĞORTA MÜQAVİLƏSİ QÜVVƏYƏ MİNİR: |
| 8. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİ QÜVVƏDƏN DÜŞÜR: |
|
Sığortaçının nümayəndəsi ____________ Möhür Yeri
imzası
________________________________________ __________________
adı, atasının adı, soyadı,telefon nömrəsi
Sığortalının (hüquqi şəxs olduqda, səlahiyyətli nümayəndəsinin) imzası _______________
“İCBARİ SIĞORTALAR HAQQINDA” AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNUNDAN ÇIXARIŞ
Maddə 5.3. Sığortalılar sığorta müqaviləsi bağlamaq üçün daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətinin icbari sığorta növünün aparılmasına icazəsi olan hər hansı sığortaçını seçməkdə sərbəstdirlər.
Maddə 8.1-1. İcbari sığorta müqaviləsi yalnız “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununda nəzərdə tutulmuş informasiya sistemi vasitəsilə bağlandığı və həmin sistemin informasiya ehtiyatında mövcud olduğu halda etibarlıdır.
Maddə 44.1. Daşınmaz əmlakın istismar edilməsi, o cümlədən onun ərazisində inşaat, təmir, yenidənqurma və ya digər işlərin aparılması nəticəsində baş verən sığorta riskləri – elektrik və ya qaz cihazlarından istifadə nəticəsində yaranan yanğın, yaxud belə yanğının qarşısının alınması üçün görülən tədbirlərin nəticələri; qaz partlayışı; elektrik naqillərində baş verən qısa qapanma; su, istilik və kanalizasiya xətlərində baş verən qəza nəticəsində subasma; hər hansı predmetin və ya onun hissələrinin düşməsi, atılması, dəyməsi, dağılması, axıdılması və digər bu kimi formalarda təsiri ilə əlaqədar zərərçəkən üçüncü şəxslərin sağlamlığına və (və ya) əmlakına dəyən zərərin əvəzinin ödənilməsi üzrə mülki məsuliyyətin yaranması faktı sığorta hadisəsi hesab olunur.
Maddə 45.2. Bu şəhadətnamənin kimin adına verilməsindən asılı olmayaraq, burada qeyd olunan əmlakı qanuni əsaslarla istifadə edən və ya onun ərazisində belə əsaslarla fəaliyyət göstərən istənilən şəxs üçüncü şəxslər qarşısında mülki məsuliyyətinə görə əmlak mənafeyi sığortalanmış sığorta olunan hesab edilir.
Maddə 46. Sığortalı və (və ya) sığorta olunanın ailə üzvləri istisna olmaqla, bu icbari sığorta müqaviləsinin tərəfi olmayan, sığortalının və ya sığorta olunanın hərəkəti və ya hərəkətsizliyi nəticəsində zərər çəkən şəxslər, o cümlədən bu müqavilədə qeyd olunan əmlakın olduğu yerə, o cümlədən inşaat, təmir, yenidənqurma və ya digər işlərin aparıldığı əraziyə giriş müvafiq qaydada qadağan olunmadığı halda, həmin əraziyə daxil olan belə şəxslər, habelə onların vərəsələri üçüncü şəxs sayılırlar.
Maddə 21.1. hadisənin baş verməsi … hərbi əməliyyatlar, terrorçuluq, kütləvi iğtişaşlarla…əlaqədar olduqda, bundan başqa sığorta tələbi üçüncü şəxsin pul, qiymətli kağızlar, qiymətli metallar və qiymətli daşlar, sənət əsərləri, o cümlədən rəsm əsərləri, qravüralar, heykəllər, həmçinin modellər, plan və eskizlər, ixtira patentləri, sənədlər, kitablar və yazılar şəklində olan əmlakına dəymiş zərərlə, habelə mənəvi zərərlə və ya gəlir itkisi ilə, həmçinin …sığortalının və ya sığorta olunanın cərimə, dəbbə pulu, peniya ödəməsi üzrə əmlak mənafeləri ilə bağlı olduqda, sığorta ödənişi verilmir.
Maddə 25. Hadisə, …sığortalının və ya sığorta olunanın həmin hadisənin baş verməsinə yönəldilmiş qəsdən etdiyi qanunazidd hərəkətlərinin nəticəsi olduqda, əmlakın sərxoş vəziyyətdə istismar edilməsi nəticəsində və ya onu istismar etməyə hüququ olmayan şəxs tərəfindən, yaxud texniki təyinatına uyğun olmayan məqsədlərlə istifadə edilməsi zamanı baş verdikdə, sığortaçı üçüncü şəxsə verdiyi sığorta ödənişini subroqasiya hüququ əsasında sığorta olunandan geri almaq hüququna malikdir.
Maddə 32. Sığortaçı bu şəhadətnamə …üzrə sağlamlığa və (və ya) əmlaka dəyən zərərlə bağlı öhdəliklərini ödəmə qabiliyyətinin olmamasına görə yerinə yetirə bilmədikdə, üçüncü şəxsə dəymiş zərərin əvəzi İcbari Sığorta Bürosu tərəfindən kompensasiya ödənişi verilməklə həyata keçirilir.
QEYD:
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “06” dekabr 2011-ci il tarixli |
Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin forması, onun çap olunması və doldurulması
QAYDALARI
2011
Bu Qaydalar “İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.2-ci yarımbəndinin icrası məqsədilə hazırlanmışdır və avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin (bundan sonra – “şəhadətnamə”) forması, onun çap olunması və doldurulması ilə bağlı məsələləri tənzimləyir.
1.1. Şəhadətnamənin forması üz və arxa hissədən ibarət olmaqla, bu Qaydalara Əlavədə müəyyən edilir.
1.2. Şəhadətnamə formasının üz hissəsində sığortaçı, sığortalı və avtonəqliyyat vasitəsinə dair məlumatların, həmçinin avtonəqliyyat vasitəsi sahibinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası müqaviləsinin əsas şərtlərinin qeyd olunmasını nəzərdə tutan cədvəl əks etdirilir.
1.3. Şəhadətnamə formasının arxa hissəsində “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 5.3-cü, 8.1-1-ci, 21.1-ci, 25-ci, 32-ci, 51.1-ci, 52.1-ci, 53.4-cü və 54-cü maddələrindən çıxarışlar qeyd edilir.
2.1. blankları bu Qaydalara Əlavədə müəyyən edilmiş formada iştirakçı sığortaçıların vəsaiti hesabına İcbari Sığorta Bürosunun sifarişi ilə aşağıdakı tələblər nəzərə alınmaqla ciddi hesabat blanklarının hazırlanması fəaliyyətinə xüsusi razılığı (lisenziyası) olan mətbəədə çap etdirilir
2.1.1. A4 formatında xüsusi müdafiə nişanları olan ağ kağız vərəqdə üz və arxa hissədən ibarət olmaqla çap edilir;
2.1.2. qırmızı şriftlərlə qeyd edilmiş “seriya” sözündən sonra AA-dan başlayaraq iki hərfli seriyalar, qırmızı şriftlərlə qeyd edilmiş “№” işarəsindən sonra isə altı rəqəmli nömrələr ardıcıllıqla qeyd edilir; Seriyanın AB-yə və sonrakı seriyalara dəyişməsi altı rəqəmli blank nömrələrinin başa çatmasından sonra həyata keçirilir;
2.1.3. üz hissəsinin fonunda iri hərflərlə açıq boz rəngdə icbari sığorta şəhadətnaməsi sözlərinin baş hərfləri – “İSŞ” həkk edilir;
2.1.4. üz və arxa hissəsinin kənarları günbəzşəkilli, mavi rəngli naxışlarla haşiyələnir;
2.1.5. üz hissəsinin aşağı sağ küncündə mavi rəngli avtomobil təsviri həkk olunur.
2.2. Sığorta məbləğləri (4-cü bənd) və sığortanın qüvvədə olduğu ərazi (6-cı bənd) qanunla avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortasına aid bütün sığorta müqavilələri üçün eyni müəyyən edildiyindən, bu şərtlər blankda çap edildikdə göstərilir.
2.3. Büro çap olunmuş şəhadətnamə blanklarının seriya və nömrələrini həmin şəhadətnamə blanklarının Büroya daxil olduğu tarixdən 1 iş günü müddətində avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə informasiya sisteminə daxil etməlidir.
3.1. Sığorta müqaviləsinin bağlanması üçün ilk öncə avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə informasiya sistemi (bundan sonra – “informasiya sistemi”) tərəfindən tələb olunan məlumatlar sığortaçının əməkdaşı və ya sığorta vasitəçisi tərəfindən həmin sistemdə qeyd edilir.
3.2. Şəhadətnamə, müvafiq blankın nömrəsi informasiya sisteminə daxil edilməklə avtomatik qeydiyyata alındıqdan sonra texniki vasitədə çap olunmaqla və ya əl ilə doldurulur.
3.3. Şəhadətnamə formasının “Şəhadətnamə №” hissəsində informasiya sistemi tərəfindən avtomatik müəyyən edilən müvafiq nömrə qeyd edilir.
3.4. Blank, onun qırmızı şriftlə qeyd edilmiş AA-dan başlayan iki hərfli “Seriya”sı və eyni rənglə göstərilmiş “№” işarəsindən sonrakı altı rəqəmli nömrəsi müvafiq olaraq blankın mavi şriftlə doldurulması nəzərdə tutulan “Seriya” və “№”si xanalarında qeyd olunmaqla informasiya sistemi tərəfindən təsdiqlənməlidir.
3.5. 1.1-ci bənddə sığortaçının adı, 1.2-ci bənddə sığortaçının olduğu yerin (daimi fəaliyyət göstərən orqanının yerləşdiyi yerin) ünvanı, 1.3-cü bənddə isə ən azı bir telefon nömrəsi qeyd edilir.
3.6. Mülkiyyətində avtonəqliyyat vasitəsi olan, yaxud avtonəqliyyat vasitəsinə faktiki sahibliyi həyata keçirən (yəni onu icarəyə götürmüş və ya etibarnamə əsasında idarə edən, yaxud digər qanuni əsaslarla istismar edən) şəxs (sahibi):
3.6. fiziki şəxs olduqda – 2.1-ci bənddə adı, atasının adı, soyadı, 2.2-ci bənddə yaşayış yerinin ünvanı, 2.3-cü bənddə ən azı bir telefon nömrəsi, 2.4-cü bənddə vətəndaşların şəxsiyyət vəsiqəsinin, müvəqqəti və daimi yaşamaq üçün icazə almış əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslərə münasibətdə isə onlara verilən müvafiq vəsiqənin PİN kodu (fotoşəkil olan hissəsinin axırıncı sətrinin son səkkiz simvolunun ilk yeddisi), hərbiçilərə münasibətdə isə onların şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin seriya və nömrəsi;
3.6.2. hüquqi şəxs olduqda – 2.1-ci bənddə adı (təşkilati hüquqi forması göstərilməklə), 2.2-ci bənddə olduğu yerin ünvanı, 2.3-cü bənddə ən azı bir telefon nömrəsi, 2.4-cü bənddə VÖEN-i qeyd edilir.
3.7. 3.1-ci bənddə avtonəqliyyat vasitəsinin dövlət qeydiyyat nişanı (məsələn, 90HE975), 3.2-ci bənddə avtonəqliyyat vasitəsinin qeydiyyat şəhadətnaməsində göstərilən ban nömrəsi, əgər yoxdursa, şassi nömrəsi, o da yoxdursa mühərrikin nömrəsi, 3.3-cü bənddə avtonəqliyyat vasitəsinin markası (məsələn, Mersedes Benz), 3.4-cü bənddə modeli (məsələn, C-200), 3.5-ci bənddə növü (məsələn, minik), 3.5-ci bənddə isə istehsal olunduğu il (məsələn, 1998) qeyd edilir.
3.8. 5-ci bənddə “Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta haqlarının müəyyən edilməsi Qaydaları” əsasında avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə informasiya sistemi vasitəsilə avtomatik hesablanan müvafiq sığorta haqqı qeyd edilir.*
3.9. 7-ci bənddə sığorta müqaviləsinin qüvvəyə mindiyi tarix və vaxt, 8-ci bənddə sığorta müqaviləsinin qüvvədən düşdüyü tarix və vaxt qeyd edilir.
3.10. Texniki vasitədə çap edilməklə və ya əl yazısı ilə doldurulmuş şəhadətnamə blankı sığortaçının səlahiyyətli əməkdaşı və ya sığorta vasitəçisinin imzası və sığortaçının möhürü ilə təsdiq edilməklə sığortalıya, yaxud onun səlahiyyətli nümayəndəsinə təqdim olunur.
Qeyd: Bu Qaydaların 3.6-cı bəndində yalnız avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığortalanmaq üçün müraciət edən və sığorta haqqını ödəyən şəxsə aid məlumatlar göstərilməlidir.
* Azərbaycan Respublikası Prezidentinin «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında” 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.8-ci yarımbəndinə uyğun olaraq, avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta haqqı məbləğlərinin hesablanması qaydasını müəyyən etmək Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyinə tapşırılmışdır.
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin forması, onun çap olunması və doldurulması Qaydaları”na Əlavə
AVTONƏQLİYYAT VASİTƏSİ SAHİBLƏRİNİN MÜLKİ
MƏSULİYYƏTİNİN İCBARİ SIĞORTA ŞƏHADƏTNAMƏSİ
Şəhadətnamə №: |
|
| Blank: | Seriya: | AA | № | 000001 |
|
|
|
| Seriya: |
| № |
|
1.1. Adı: |
|
1.2.Ünvanı: |
|
1.3.Telefon nömrəsi: |
|
2.1.Adı: |
| |
2.2.Ünvanı: |
| |
2.3.Telefon nömrəsi: |
| |
2.4.VÖEN // Şəxsiyyət vəsiqəsinin (müvəqqəti və daimi yaşamaq üçün icazə almış əcnəbiyə və ya vətəndaşlığı olmayan şəxsə verilən müvafiq vəsiqənin) PİN-kodu: |
| |
3. AVTONƏQLİYYAT VASİTƏSİNƏ DAİR MƏLUMAT | |||
3.1.Dövlət qeydiyyat nişanı: |
| 3.2. Ban və ya şassi və ya mühərrikin nömrəsi: |
|
3.3. Markası: |
| 3.4. Modeli: |
|
3.5. Növü: |
| 3.6. İstehsal ili: |
|
4. SIĞORTA MƏBLƏĞİ (manat) | ||||
4.1. Əmlaka vurulan zərərə görə | 5000 (beş min) | 4.2. Sağlamlığa vurulan zərərə görə | 4.2.1. Bir şəxs üzrə | 5000 (beş min) |
4.2.2. Bir hadisə üzrə | 50000 (əlli min) |
5. SIĞORTA HAQQI (manat) |
|
| 6. SIĞORTANIN QÜVVƏDƏ OLDUĞU ƏRAZİ | Azərbaycan Respublikası |
7. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİ QÜVVƏYƏ MİNİR: |
| 8. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİ QÜVVƏDƏN DÜŞÜR: |
|
Sığortaçının nümayəndəsi ____________ Möhür Yeri
imzası
________________________________________ ________________
adı, atasının adı, soyadı, telefon nömrəsi
“İCBARİ SIĞORTALAR HAQQINDA” AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNUNDAN ÇIXARIŞ
Maddə 5.3. Sığortalılar sığorta müqaviləsi bağlamaq üçün avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığorta növünün aparılmasına icazəsi olan hər hansı sığortaçını seçməkdə sərbəstdirlər.
Maddə 8.1-1. İcbari sığorta müqaviləsi yalnız “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununda nəzərdə tutulmuş informasiya sistemi vasitəsilə bağlandığı və həmin sistemin informasiya ehtiyatında mövcud olduğu halda etibarlıdır.
Maddə 52.1. Avtonəqliyyat vasitəsinin Azərbaycan Respublikasının ərazisində istifadəsi nəticəsində zərərçəkən üçüncü şəxslərin sağlamlığına və (və ya) əmlakına dəymiş zərərin əvəzinin ödənilməsi üzrə mülki məsuliyyətin yaranması faktının – sığorta risklərinin baş verməsi sığorta hadisəsi hesab olunur.
Maddə 53.4. Bu şəhadətnamənin kimin adına verilməsindən asılı olmayaraq, …burada qeyd olunan avtonəqliyyat vasitəsini qanuni əsaslarla istifadə edən istənilən şəxs üçüncü şəxslər qarşısında mülki məsuliyyətinə görə əmlak mənafeyi sığortalanmış sığorta olunan hesab edilir.
Maddə 54. Sığortalı və (və ya) sığorta olunanın ailə üzvləri istisna olmaqla, bu icbari sığorta müqaviləsinin tərəfi olmayan, sığortalının və ya sığorta olunanın hərəkəti və ya hərəkətsizliyi nəticəsində zərər çəkən şəxslər, o cümlədən avtonəqliyyat vasitəsindəki sərnişinlər, onlar öldükləri halda, ailə üzvləri … üçüncü şəxs sayılırlar.
Maddə 21.1. hadisənin baş verməsi … hərbi əməliyyatlar, terrorçuluq, kütləvi iğtişaşlarla…əlaqədar olduqda, bundan başqa sığorta tələbi üçüncü şəxsin pul, qiymətli kağızlar, qiymətli metallar və qiymətli daşlar, sənət əsərləri, o cümlədən rəsm əsərləri, qravüralar, heykəllər, həmçinin modellər, plan və eskizlər, ixtira patentləri, sənədlər, kitablar və yazılar şəklində olan əmlakına dəymiş zərərlə, habelə mənəvi zərərlə və ya gəlir itkisi ilə, həmçinin …sığortalının və ya sığorta olunanın cərimə, dəbbə pulu, peniya ödəməsi üzrə əmlak mənafeləri ilə bağlı olduqda, sığorta ödənişi verilmir.
Maddə 25. Hadisə, …sığortalının və ya sığorta olunanın həmin hadisənin baş verməsinə yönəldilmiş qəsdən etdiyi qanunazidd hərəkətlərinin nəticəsi olduqda, avtonəqliyyat vasitəsinin sərxoş vəziyyətdə istismar edilməsi nəticəsində və ya onu idarə etməyə hüququ olmayan şəxs tərəfindən idarə edilməsi, yaxud texniki təyinatına uyğun olmayan məqsədlərlə istifadə edilməsi zamanı baş verdikdə, sığortaçı üçüncü şəxsə verdiyi sığorta ödənişini subroqasiya hüququ əsasında sığorta olunandan geri almaq hüququna malikdir.
Maddə 32. Sığortaçı bu şəhadətnamə …üzrə sağlamlığa və (və ya) əmlaka dəyən zərərlə bağlı öhdəliklərini ödəmə qabiliyyətinin olmamasına görə yerinə yetirə bilmədikdə, üçüncü şəxsə dəymiş zərərin əvəzi İcbari Sığorta Bürosu tərəfindən kompensasiya ödənişi verilməklə ödənilir.
QEYD:
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “06” dekabr 2011-ci il tarixli |
Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin forması, çap olunması və doldurulması
QAYDALARI
Bakı 2011
Bu Qaydalar «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.2-ci yarımbəndinin icrası məqsədilə hazırlanmışdır və sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin (bundan sonra – “şəhadətnamə”) forması, onun çap olunması və doldurulması ilə bağlı məsələləri tənzimləyir.
1.1. Şəhadətnamənin forması üz və arxa hissədən ibarət olmaqla, bu Qaydalara Əlavədə müəyyən edilir.
1.2. Şəhadətnamə formasının üz hissəsində sığortaçı, sığortalı və müvafiq nəqliyyat vasitəsinə dair məlumatların, həmçinin sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası müqaviləsinin əsas şərtlərinin qeyd olunmasını nəzərdə tutan cədvəl əks etdirilir.
1.3. Şəhadətnamə formasının arxa hissəsində “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 5.3-cü, 8.1-1-ci, 32-ci, 66-cı, 64.1-ci və 65.1-ci maddələrindən çıxarışlar qeyd edilir.
2.1. Şəhadətnamə blankları (bundan sonra – “blanklar”) bu Qaydaların 2.2 – 2.6-cı bəndlərinin tələbləri nəzərə alınmaqla, bu Qaydalara Əlavədə müəyyən edilmiş formada iştirakçı sığortaçıların vəsaiti hesabına İcbari Sığorta Bürosunun sifarişi ilə ciddi hesabat blanklarının hazırlanması fəaliyyətinə xüsusi razılığı (lisenziyası) olan mətbəədə çap etdirilir.
2.2. Blankların əsli A4 formatında xüsusi müdafiə nişanları olan xüsusi ağ kağız vərəqdə üz və arxa hissədən ibarət olmaqla, surəti isə adi A4 kağız formatında olan ağ vərəqdə, yalnız üz hissədən ibarət olmaqla çap edilir.
2.3. Blankların əsli və surətinin seriyasına aid hissədə DA-dan başlayaraq iki hərfli seriyalar, nömrəsinə aid hissədə 000001 nömrəsindən başlayaraq altı rəqəmli nömrələr ardıcıllıqla qeyd edilir; seriyanın DB-yə və sonrakı seriyalara dəyişməsi altı rəqəmli şəhadətnamə nömrələrinin başa çatmasından sonra həyata keçirilir.
2.4. Blankların əslinin çap edilməsi zamanı aşağıdakı əlavə tələblər də nəzərə alınmalıdır:
2.4.1. blankın üz hissəsinin fonunda iri hərflərlə açıq boz rəngdə icbari sığorta şəhadətnaməsi sözlərinin baş hərfləri – “İSŞ” həkk edilir;
2.4.2. blankın üz və arxa hissəsinin kənarları günbəzşəkilli, qəhvəyi rəngli naxışlarla haşiyələnir;
2.4.3. blankın üz hissəsinin aşağı sağ küncündə qəhvəyi rəngli avtobus, qatar və təyyarə təsvirləri həkk olunur.
2.5. Şəhadətnamə formasının üz hissəsinin sonunda müəyyən edilmiş “Sığortalının (hüquqi şəxs olduqda, səlahiyyətli nümayəndəsinin) imzası” sözləri şəhadətnamə blanklarının yalnız surətində qeyd edilir.
2.6. Hər bir sərnişinə görə sığorta məbləği (4.1-ci bənd) və sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu ərazi (6-cı bənd) qanunla sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortasına aid bütün sığorta müqavilələri üçün eyni müəyyən edildiyindən, bu şərtlər formada əvvəlcədən müəyyənləşdirilir.
2.7. Büro çap olunmuş şəhadətnamə blanklarının seriya və nömrələrini həmin şəhadətnamə blanklarının Büroya daxil olduğu tarixdən 1 iş günü müddətində müvafiq informasiya sisteminə daxil etməlidir.
3.1. Sığorta müqaviləsinin bağlanması üçün ilk öncə informasiya sistemi tərəfindən tələb olunan aşağıdakı məlumatlar sığortaçının əməkdaşı və ya sığorta vasitəçisi tərəfindən həmin sistemdə qeyd edilir:
3.1.1. 1.1-ci bənddə sığortaçının adı, 1.2-ci bənddə sığortaçının olduğu yerin ünvanı, 1.3-cü bənddə isə ən azı bir telefon nömrəsi qeyd edilir.
3.1.2. Mülkiyyətində nəqliyyat vasitəsi olan, yaxud nəqliyyat vasitəsinə faktiki sahibliyi həyata keçirən (yəni onu icarəyə götürmüş və ya digər qanuni əsaslarla istifadə edən):
3.1.2.1. fiziki şəxs olduqda – 2.1-ci bənddə adı, atasının adı, soyadı, 2.2-ci bənddə yaşayış yerinin ünvanı, 2.3-cü bənddə ən azı bir telefon nömrəsi, 2.4-cü bənddə VÖEN-i;
3.1.2.2. hüquqi şəxs olduqda – 2.1-ci bənddə adı, 2.2-ci bənddə olduğu yerin ünvanı, 2.3-cü bənddə ən azı bir telefon nömrəsi, 2.4-cü bənddə VÖEN-i qeyd edilir.
3.1.3. 3.1-ci bənddə nəqliyyat vasitəsinin növü, 3.2-ci bənddə qeydiyyat şəhadətnaməsinin seriya və nömrəsi, 3.3-cü bənddə dövlət qeydiyyat nişanı, 3.4-cü bənddə marka və modeli 3.5-ci bənddə sərnişin yerlərinin sayı, 3.6-cı bənddə isə istehsal ili qeyd edilir.
3.1.4. 4.2-ci bənddə 4.1-ci bənddə müəyyən edilmiş sığorta məbləğinin (5000 manatın) 3.5-ci bənddə qeyd olunan sərnişin yerlərinin sayına hasilindən alınan məbləğ qeyd edilir.
3.1.5. 5-ci bənddə “Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta haqlarının məbləğinin hesablanması Qaydası”na uyğun olaraq müəyyən edilmiş sığorta haqqı qeyd edilir.*
3.1.6. 7-ci bənddə sığorta müqaviləsinin qüvvəyə mindiyi tarix, 8-ci bənddə isə sığorta müqaviləsinin qüvvədən düşdüyü tarix qeyd edilir.
3.1–1. Şəhadətnamə, müvafiq blankın nömrəsi informasiya sisteminə daxil edilməklə avtomatik qeydiyyata alındıqdan sonra texniki vasitədə çap olunmaqla və ya əl ilə doldurulur.
3.1–2. Şəhadətnamə formasının “Şəhadətnamə №” hissəsində informasiya sistemi tərəfindən avtomatik müəyyən edilən müvafiq nömrə qeyd edilir.
3.1–3. Blank, onun qırmızı şriftlə qeyd edilmiş DA-dan başlayan iki hərfli “Seriya”sı və eyni rənglə göstərilmiş “№” işarəsindən sonrakı altı rəqəmli nömrəsi müvafiq olaraq blankın qəhvəyi şriftlə doldurulması nəzərdə tutulan “Seriya” və “№”si xanalarında qeyd olunmaqla informasiya sistemi tərəfindən təsdiqlənməlidir.
3.2. Texniki vasitədə çap edilməklə və ya əl ilə doldurulmuş şəhadətnamə blankı sığortaçının səlahiyyətli əməkdaşı və ya sığorta vasitəçisinin imzası və sığortaçının möhürü ilə təsdiq edilməklə əsli sığortalıya, yaxud onun səlahiyyətli nümayəndəsinə təqdim olunur.
3.3. Sığortalı və ya onun səlahiyyətli nümayəndəsi şəhadətnamə blankının surətində bu məqsədlə müəyyən edilmiş müvafiq hissəni imzalayır.
* Azərbaycan Respublikası Prezidentinin «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında” 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.11-ci yarımbəndinə uyğun olaraq, sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta haqlarının məbləğinin hesablanması qaydasını müəyyən etmək Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyinə tapşırılmışdır.
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta şəhadətnaməsinin forması, onun çap olunması və doldurulması Qaydaları”na Əlavə
SƏRNİŞİNLƏRİN İCBARİ FƏRDİ QƏZA SIĞORTASI ŞƏHADƏTNAMƏSİ
Şəhadətnamə №: |
|
| Blank: | Seriya: | DA | № | 000001 |
Adı: |
|
1.1.Ünvanı: |
|
1.2.Telefon nömrəsi: |
|
2.1.Adı: |
|
2.2.Ünvanı: |
|
2.3.Telefon nömrəsi: |
|
3. NƏQLİYYAT VASİTƏSİNƏ DAİR MƏLUMAT | |||
3.1.Növü: |
| 3.2. Qeydiyyat şəhadətnaməsinin seriya və nömrəsi: |
|
3.3. Dövlət qeydiyyat nişanı: |
| 3.4. Marka və model: |
|
3.5. Sərnişin yerlərinin sayı: |
| 3.6. İstehsal ili: |
|
4. SIĞORTA MƏBLƏĞİ (manat) | |||
4.1. Hər bir sərnişinə görə | 5000 (beş min) | 4.2. Nəqliyyat vasitəsi üzrə |
|
5. SIĞORTA HAQQI (manat) |
|
| 6. SIĞORTANIN QÜVVƏDƏ OLDUĞU ƏRAZİ | Nəqliyyat vasitəsinin sərnişin daşıma xidmətini yerinə yetməsi ilə əlaqədar olduğu bütün ərazilər |
7. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİ QÜVVƏYƏ MİNİR: |
| 8. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİ QÜVVƏDƏN DÜŞÜR: |
|
Sığortaçının nümayəndəsi ________________ Möhür Yeri
imzası
________________________________________ ___________________
adı, atasının adı, soyadı,telefon nömrəsi
Sığortalının (hüquqi şəxs olduqda, səlahiyyətli nümayəndəsinin) imzası ____
“İCBARİ SIĞORTALAR HAQQINDA” AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNUNDAN ÇIXARIŞ
Maddə 5.3. Mülkiyyətində sərnişin daşıma xidmətlərini həyata keçirmək üçün nəqliyyat vasitəsi olan və ya ona faktiki sahibliyi həyata keçirən şəxs həmin nəqliyyat vasitəsi ilə bağlı sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası müqaviləsi bağlamaq üçün sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası növünün aparılmasına icazəsi olan hər hansı sığortaçını seçməkdə sərbəstdirlər.
Maddə 8.1-1. İcbari sığorta müqaviləsi yalnız “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununda nəzərdə tutulmuş informasiya sistemi vasitəsilə bağlandığı və həmin sistemin informasiya ehtiyatında mövcud olduğu halda etibarlıdır.
Maddə 64.1. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası sərnişin daşımaları xidmətini həyata keçirən hava, su, dəmiryolu və avtomobil nəqliyyatı vasitələrində olan sərnişinlərin həyatına və sağlamlığına sığorta hadisəsi nəticəsində zərər dəyməsinə görə sığorta təminatının verilməsi məqsədi ilə tətbiq edilir.
Maddə 65.1. …Azərbaycan Respublikasının ərazisində, həmçinin xarici ölkələrə və ya xarici ölkələrdən qanunda müəyyən edilmiş qaydada sərnişin daşıma xidmətlərini həyata keçirmək üçün mülkiyyətində nəqliyyat vasitəsi olan və ya belə nəqliyyat vasitəsinə faktiki sahibliyi həyata keçirən, həmçinin onu icarəyə götürmüş, yaxud digər qanuni əsaslarla istismar edən fiziki və hüquqi şəxslər nəqliyyat vasitələrinin sahibləri hesab olunurlar.
Maddə 66. Nəqliyyat vasitəsi sərnişin daşıma xidmətini yerinə yetməsi ilə əlaqədar hərəkətdə olarkən və ya bu məqsədlə dayanacaqlarda (hava limanlarında, dəniz, dəmiryolu və ya avtobus vağzallarında, stansiyalarında, platformalarında və ya körpülərində) olarkən sığorta olunmuş sərnişinin nəqliyyat vasitəsində olduğu müddət ərzində sığorta risklərinin baş verməsi, yəni nəqliyyat vasitəsinin istismarı ilə əlaqədar sərnişinin bədən üzvlərinin, toxumalarının zədələnməsi nəticəsində yüngül, az ağır və ya ağır xəsarət alması, əmək qabiliyyətini tam və ya qismən itirməsi, yaxud ölməsi faktı sığorta hadisəsi hesab edilir.
Maddə 32. Sığortaçı bu şəhadətnamə …üzrə sərnişinlərin sağlamlığına dəyən zərərlə bağlı öhdəliklərini ödəmə qabiliyyətinin olmamasına görə yerinə yetirə bilmədikdə, zərərin əvəzi sığorta olunanın müraciəti əsasında İcbari Sığorta Bürosu tərəfindən kompensasiya ödənişi verilməklə ödənilir.
QEYD:
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “06” dekabr 2011-ci il tarixli |
İcbari Sığorta Bürosunun iştirakçısı olan sığortaçıların şərti öhdəliklər ehtiyatının formalaşdırılması
Q A Y D A S I
Bakı
2011
1.1. Bu Qayda «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.5-ci yarımbəndinin icrası məqsədilə hazırlanmışdır və İcbari Sığorta Bürosunun iştirakçısı olan sığortaçıların şərti öhdəliklər ehtiyatının formalaşdırılması və həmin ehtiyatın məbləğinin müəyyən edilməsi ilə bağlı məsələləri tənzimləyir.
1.2. Bu Qaydanın məqsədləri üçün aşağıdakı anlayışlardan istifadə edilir:
1.2.1. hesabat tarixi – sığortaçının müvafiq hesabatının tərtib edildiyi tarix;
1.2.2. iştirakçı sığortaçı – İcbari Sığorta Bürosunun iştirakçı sığortaçıların reyestrinə daxil edilmiş sığortaçı.
2.1. İştirakçı sığortaçılar tərəfindən hər rüb aparmağa icazəsi olduğu hər bir icbari sığorta növü üzrə hesabat rübündən sonrakı ayın 1-i tarixinə son dörd rüb ərzində hesablanmış sığorta (təkrarsığorta) haqlarının (xitam verilmiş sığorta (təkrarsığorta) müqavilələri üzrə qaytarılmış sığorta haqları və Azərbaycan Respublikasının rezidenti olan sığortaçılara (təkrarsığortaçılara) ötürülmüş müqavilələr üzrə təkrarsığota haqları çıxılmaqla) 3%-i məbləğində şərti öhdəliklər ehtiyatı hesablanmaqla formalaşdırılır.
2.2. Şərti öhdəliklər ehtiyatının hesablanmış məbləği iştirakçı sığortaçının hesabat rübündən sonrakı ayın 1-i tarixinə rüblük maliyyə hesabatlarında əlavə sığorta ehtiyatları kimi nəzərə alınmalıdır.
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “06” dekabr 2011-ci il tarixli |
Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta tariflərinin müəyyənləşdirilməsi
Q A Y D A S I
Bakı 2011
Bu Qayda «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.6-cı yarımbəndinin icrası məqsədilə hazırlanmışdır və daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta tariflərinin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı məsələləri tənzimləyir.
1.1. Yaşayış evləri və mənzillər istisna olmaqla, digər daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta tarifləri aşağıdakı düsturla hesablanır:
ST = HƏ × (1 - GƏ)
burada:
ST – faiz dərəcəsi ilə ifadə olunan sığorta tarifi;
GƏ – azadolma məbləğindən və sığorta məbləğindən asılı olaraq bu Qaydanın 1.2-ci bəndində nəzərdə tutulan cədvələ əsasən müəyyən olunan müvafiq güzəşt əmsalı;
HƏ – bu Qaydanın 1.3.2-ci və 1.4-cü bəndlərində nəzərdə tutulan cədvəllərə əsasən müəyyən olunan müvafiq hesablama əmsalı.
1.2. Sığorta tarifinin müəyyənləşdirilməsi məqsədilə azadolma məbləğindən və sığorta məbləğindən asılı olaraq güzəşt əmsalı aşağıdakı cədvəl əsasında müəyyən olunur:
| Sığorta məbləği (min manat) | ||||||||
Azadolma məbləği (manat) | 100-ə qədər | 100- 250 | 250- 500 | 500- 1000 | 1000-2500 | 2500- 5000 | 5000-10000 | 10000-15000 | 15000-dən yuxarı |
50-99 | 0,010 |
|
|
|
|
|
|
|
|
100-149 | 0,011 | 0,011 |
|
|
|
|
|
|
|
150-199 | 0,013 | 0,013 | 0,013 |
|
|
|
|
|
|
200-249 | 0,018 | 0,018 | 0,17 |
|
|
|
|
|
|
250-499 | 0,024 | 0,024 | 0,023 |
|
|
|
|
|
|
500-999 | 0,031 | 0,031 | 0,030 | 0,030 |
|
|
|
|
|
1000-1499 | 0,052 | 0,051 | 0,051 | 0,050 | 0,050 |
|
|
|
|
1500-1999 | 0,070 | 0,069 | 0,069 | 0,068 | 0,068 | 0,067 |
|
|
|
2000-2499 | 0,089 | 0,088 | 0,086 | 0,084 | 0,082 | 0,080 | 0,071 |
|
|
2500-4999 | 0,105 | 0,103 | 0,101 | 0,098 | 0,095 | 0,091 | 0,080 |
|
|
5000-9999 |
| 0,165 | 0,157 | 0,148 | 0,138 | 0,122 | 0,108 | 0,089 | 0,080 |
10000-24999 |
|
| 0,221 | 0,213 | 0,193 | 0,167 | 0,136 | 0,122 | 0,110 |
25000-49999 |
|
|
| 0,315 | 0,250 | 0,218 | 0,194 | 0,167 | 0,150 |
50000-99999 |
|
|
|
| 0,304 | 0,265 | 0,241 | 0,220 | 0,203 |
100000 və ya daha yuxarı |
|
|
|
|
| 0,334 | 0,293 | 0,275 | 0,257 |
1.3. Hesablama əmsalının müəyyən edilməsi məqsədi ilə sığorta riskinin qrupları aşağıdakı kimi müəyyənləşdirilir:
1.3.1. inzibati binalar, onların mülkiyyətçisinin və ya üzərində faktiki sahibliyə malik olan digər şəxsin həyata keçirdiyi iqtisadi fəaliyyətin növündən asılı olmayaraq 1-ci risk qrupuna aid edilir.
1.3.2. Bu Qaydanın 1.3.1-ci bəndi nəzərə alınmaqla, daşınmaz əmlakın risk qrupu onun mülkiyyətçisinin və ya üzərində faktiki sahibliyi həyata keçirən digər şəxsin həmin əmlakda həyata keçirdiyi iqtisadi fəaliyyətin aid olduğu, Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsinin 2008-ci il 14 noyabr tarixli qərarı və Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsinin 2008-ci il 22 dekabr tarixli əmri ilə təsdiq edilmiş "İqtisadi Fəaliyyət Növləri Təsnifatının 3-cü versiyasına Əlavə"də nəzərdə tutulan müvafiq iqtisadi fəaliyyət növləri üzrə aşağıdakı kimi müəyyən edilir:
Risk qrupu | İqtisadi fəaliyyət növlərinin bölgüsü | |
Seksiya kodu | Seksiyanın adı | |
1 | K Seksiyası | Maliyyə və siğorta fəaliyyəti |
O Seksiyası | Dövlət idarəetməsi və müdafiə; icbari sosial təminat | |
U Seksiyası | Toxunulmazlıq hüququ olan təşkilatların fəaliyyəti | |
L Seksiyası | Daşınmaz əmlakla əlaqədar əməliyyatlar | |
2 | N Seksiyası | İnzibati və yardımçı xidmətlərin göstərilməsi |
P Seksiyası | Təhsil | |
M Seksiyası | Peşə, elmi və texniki fəaliyyət | |
J Seksiyası | İnformasiya və rabitə | |
S Seksiyası | Digər sahələrdə xidmətlərin göstərilməsi | |
Q Seksiyası | Əhaliyə səhiyyə və sosial xidmətlərin göstərilməsi | |
R Seksiyası | İstirahət, əyləncə və incəsənət sahəsində fəaliyyət | |
3 | A Seksiyası | Kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq |
H Seksiyası | Nəqliyyat və anbar təsərrüfatı | |
G Seksiyası | Topdan və pərakəndə ticarət, avtomobillərin və motosikletlərin təmiri | |
E Seksiyası | Su təchizatı; çirkli suların və tullantıların təmizlənməsi | |
4 | D Seksiyası | Elektrik enerjisi, qaz, buxar və kondisiyalaşdırılmış hava ilə təchizat |
C Seksiyası | Emal sənayesi | |
İ Seksiyası | Yaşayışın təşkili və ictimai iaşə | |
B Seksiyası | Mədənçıxarma sənayesi | |
F Seksiyası | Tikinti |
1.4. sığorta riskinin qruplarına görə hesablama əmsalı aşağıdakı cədvəldəki kimi müəyyən olunur:
Risk qrupu | Hesablama əmsalı |
1 | 0,16 |
2 | 0,22 |
3 | 0,28 |
4 | 0,35 |
1.5. Yaşayış evləri və mənzillər üçün sığorta tarifi 0,2 % müəyyən edilir.
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “06” dekabr 2011-ci il tarixli |
Daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta haqlarının məbləği
Bakı 2011
Bu Qayda “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.7-ci yarımbəndinin icrası məqsədilə hazırlanmışdır və daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta haqlarının məbləğinin müəyyən edilməsi ilə bağlı məsələləri tənzimləyir.
1.1. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta haqqının məbləği iqtisadi fəaliyyət növlərindən asılı olaraq, bu Qaydanın 1.2.1-ci yarımbəndi nəzərə alınmaqla 1.2.2-ci yarımbəndində nəzərdə tutulan risk qrupları üzrə (Cədvəl) aşağıdakı kimi müəyyən olunur:
Risk qrupu | Sığorta haqqı |
1 | 30 |
2 | 60 |
3 | 90 |
4 | 120 |
1.2. Sığorta haqlarının məbləğinin müəyyən edilməsi məqsədi ilə sığorta riskinin qrupları aşağıdakı qaydada müəyyənləşdirilir:
1.2.1. inzibati binalar onların mülkiyyətçisinin və ya üzərində faktiki sahibliyə malik olan digər şəxsin həyata keçirdiyi iqtisadi fəaliyyətin növündən asılı olmayaraq 1-ci risk qrupuna aid edilir.
1.2.2. Bu Qaydanın 1.2.1-ci bəndi nəzərə alınmaqla, daşınmaz əmlakın risk qrupu onun mülkiyyətçisinin və ya üzərində faktiki sahibliyi həyata keçirən digər şəxsin həmin əmlakda təyinatı üzrə həyata keçirdiyi iqtisadi fəaliyyətin aid olduğu, Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsinin 2008-ci il 14 noyabr tarixli qərarı və Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsinin 2008-ci il 22 dekabr tarixli əmri ilə təsdiq edilmiş "İqtisadi Fəaliyyət Növləri Təsnifatının 3-cü versiyasına Əlavə"də nəzərdə tutulan müvafiq iqtisadi fəaliyyət növləri üzrə aşağıdakı kimi müəyyən edilir:
Risk qrupu | İqtisadi fəaliyyət növlərinin bölgüsü | |
Seksiya kodu | Seksiyanın adı | |
1 | K Seksiyası | Maliyyə və siğorta fəaliyyəti |
O Seksiyası | Dövlət idarəetməsi və müdafiə; icbari sosial təminat | |
U Seksiyası | Toxunulmazlıq hüququ olan təşkilatların fəaliyyəti | |
L Seksiyası | Daşınmaz əmlakla əlaqədar əməliyyatlar | |
2 | N Seksiyası | İnzibati və yardımçı xidmətlərin göstərilməsi |
P Seksiyası | Təhsil | |
M Seksiyası | Peşə, elmi və texniki fəaliyyət | |
J Seksiyası | İnformasiya və rabitə | |
S Seksiyası | Digər sahələrdə xidmətlərin göstərilməsi | |
Q Seksiyası | Əhaliyə səhiyyə və sosial xidmətlərin göstərilməsi | |
R Seksiyası | İstirahət, əyləncə və incəsənət sahəsində fəaliyyət | |
3 | A Seksiyası | Kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq |
H Seksiyası | Nəqliyyat və anbar təsərrüfatı | |
G Seksiyası | Topdan və pərakəndə ticarət, avtomobillərin və motosikletlərin təmiri | |
E Seksiyası | Su təchizatı; çirkli suların və tullantıların təmizlənməsi | |
4 | D Seksiyası | Elektrik enerjisi, qaz, buxar və kondisiyalaşdırılmış hava ilə təchizat |
C Seksiyası | Emal sənayesi | |
İ Seksiyası | Yaşayışın təşkili və ictimai iaşə | |
B Seksiyası | Mədənçıxarma sənayesi | |
F Seksiyası | Tikinti |
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “06” dekabr 2011-ci il tarixli |
Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta haqqı məbləğlərinin hesablanması
Q A Y D A S I
Bakı 2011
1.1. Bu Qaydalar «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.8-ci yarımbəndinin icrası məqsədilə hazırlanmışdır və avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta haqqı məbləğlərinin hesablanması ilə bağlı məsələləri tənzimləyir.
1.2. Bu Qaydaların məqsədləri üçün aşağıdakı anlayışlardan istifadə edilir:
1.2.1. Bonus-Malus (bundan sonra – “BM”) sistemi - əvvəlki sığorta müqavilələri üzrə nəqliyyat vasitəsi sürücüsünün təqsiri üzündən baş verən sığorta hadisəsinin olub-olmamasından asılı olaraq, sığortalıya münasibətdə sığorta haqlarını artıran və ya azaldan əmsallar tətbiq edilməsini nəzərdə tutan güzəştlər və əlavələr sistemi.
1.2.2. Bonus–Malus subyekti (bundan sonra – “VM subyekti”) – barəsində BM sistemi ilə müəyyənləşdirilən güzəşt və ya əlavələrin tətbiq edildiyi şəxs;
1.2.3. fərdi BM subyekti (bundan sonra – “FBMS”) - məsuliyyəti son bir il ərzində bütün BM qrupları üzrə 428 gün və ya daha az müddətdə icbari sığortalanmış BM subyekti;
1.2.4. avtopark olan BM subyekti (bundan sonra – “ABMS”) - məsuliyyəti son bir il ərzində bütün BM qrupları üzrə 428 gündən çox müddətdə icbari sığortalanmış BM subyekti;
1.2.5. VM sinfi – hər hansı bir BM subyekti üçün avtonəqliyyat vasitələrinin müvafiq BM qrupu üzrə müəyyən edilmiş risk sinfi;
1.2.6. Aralıq BM sinfi (bundan sonra – “ABM sinfi”) – FBMS-nin BM sinfinin müəyyənləşdirilməsi zamanı son bir il və ondan əvvəlki illər ərzində müvafiq BM qrupu üzrə sığortalanmış olduğu günlərin sayına görə fərqləndirilərək istifadə olunan göstərici;
1.2.7. avtonəqliyyat vasitələrinin VM qrupları (bundan sonra – “BM qrupu”) aşağıdakılardır:
1.2.7.1. minik avtomobilləri və onların bazasında istehsal edilmiş digər avtonəqliyyat vasitələri;
1.2.7.2. yük avtomobilləri və onların bazasında istehsal edilmiş digər avtonəqliyyat vasitələri;
1.2.7.3. avtobuslar, mikroavtobuslar və onların bazasında istehsal edilmiş digər avtonəqliyyat vasitələri;
1.2.7.4. motosikletlər və motorollerlər;
1.2.7.5. traktorlar, yol-tikinti işlərində, meşə və kənd təsərrüfatında istifadə olunan avtonəqliyyat vasitələri;
1.2.7.6. trolleybuslar və tramvaylar.
2.1. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası müqaviləsi bağlanarkən ödənilməli olan bir illik sığorta haqqı məbləğinin hesablanması üçün, baza sığorta haqqı məbləğinə bu Qaydalarla müəyyən edilmiş əmsallar tətbiq olunmaqla aşağıdakı qayda tətbiq olunur:
2.1.1. Avtonəqliyyat vasitəsinin sahibi fiziki şəxs olduqda:
SH = BSH x ANVƏ x BMƏ
burada,
SH – bir illik sığorta haqqı məbləği;
BSH – baza sığorta haqqı məbləği;
ANVƏ – avtonəqliyyat vasitəsinin növünə görə əmsal;
BMƏ – Bonus-Malus sinfinə görə əmsal;
2.1.2. Avtonəqliyyat vasitəsinin sahibi hüquqi şəxs olduqda:
SH = BSH x ANVƏ x BMƏ x HŞƏ
burada,
SH – bir illik sığorta haqqı məbləği;
BSH – baza sığorta haqqı məbləği;
ANVƏ – avtonəqliyyat vasitəsinin növünə görə əmsal;
BMƏ – Bonus-Malus sinfinə görə əmsal;
HŞƏ – avtonəqliyyat vasitəsi sahibinin hüquqi şəxs olmasına görə əmsal.
2.2. Baza sığorta haqqı 50,0 manat məbləğində müəyyən olunur.
3.1. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası müqaviləsi bağlanarkən ödənilməli olan bir illik sığorta haqqı məbləğinin hesablanması üçün avtonəqliyyat vasitəsinin növünə görə aşağıdakı əmsallar tətbiq olunur:
Cədvəl 1
S.n. | Avtonəqliyyat vasitəsinin növü | Əmsallar |
1. | Minik avtomobillərinin və onların bazasında istehsali edilmiş digər avtonəqliyyat vasitələri – mühərriklərinin həcminə görə: |
|
- 50 sm3 – 1500 sm3 | 1,00 | |
- 1501 sm3 – 2000 sm3 | 1,50 | |
Ø 2 001 sm3 – 2500 sm3 | 2,00 | |
Ø 2501 sm3 – 3000 sm3 | 2,50 | |
Ø 3001 sm3 – 3500 sm3 | 3,00 | |
Ø 3501 sm3– 4000 sm3 | 3,50 | |
Ø 4001 sm3– 4500 sm3 | 4,00 | |
Ø 4501 sm3– 5000 sm3 | 4,50 | |
Ø 5000 sm3-dən çox | 5,00 | |
2. | Avtobuslar, mikroavtobuslar və onların bazasında istehsal edilmiş digər avtonəqliyyat vasitələri – sərnişin yerlərinin sayına görə: |
|
- 9 – 16 | 3,00 | |
- 16 – dan artıq | 4,00 | |
3. | Yük avtomobilləri və onların bazasında istehsal edilmiş digər avtonəqliyyat vasitələri – icazə verilən maksimum kütləsinə görə: |
|
- 3500 kq-dan çox olmadıqda | 3,00 | |
- 3501 kq – 7 000 kq | 4,00 | |
- 7000 kq – dan yuxarı | 5,00 | |
4. | Motosikletlər və motorollerlər | 1,00 |
5. | Qoşqular və yarımqoşqular | 0,50 |
6. | Traktorlar, yol-tikinti işlərində, meşə və kənd təsərrüfatında istifadə olunan avtonəqliyyat vasitələri | 1,00 |
7. | Trolleybuslar və tramvaylar | 2,00 |
4.1. Bonus-Malus sistemi İcbari Sığorta Bürosunun İnformasiya Sisteminin tərkib hissəsidir və avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir:
4.1.1. BM siniflərinin vahid qaydada müəyyən olunmasını təmin edir;
4.1.2. hər bir BM subyektinin son 11 il üzrə sığortalanma tarixi barədə məlumatların uçotunu təmin edir;
4.1.3. hər bir BM subyekti üçün BM sinfinin müvafiq BM qrupu üzrə müəyyənləşdirilməsini təmin edir.
4.2. BM sinifləri aşağıdakı kimi təsnifləşdirilir:
4.2.1. Sığorta riskinin yüksək olmasını əks etdirən Malus sinifləri (1-ci - 5-ci VM sinifləri);
4.2.2. Sığorta riskinin aşağı olmasını əks etdirən Bonus sinifləri (7-ci - 17-ci VM sinifləri);
4.2.3. Müvafiq BM qrupuna aid olan avtonəqliyyat vasitəsinə münasibətdə sığorta müqaviləsi ilk dəfə bağlanarkən təyin olunan və sığorta riskinin qeyri-müəyyən olmasını əks etdirən 6-cı BM sinfi.
4.3. BM sinfi 2013-cü ildən etibarən hər ilin 15 yanvar tarixinə (bundan sonra – hesablama tarixi) müəyyənləşdirilir və növbəti ilin 15 yanvar tarixinədək qüvvədə olur;
4.4. BM sinfinin hesablanması üçün əvvəlki təqvim ilinin 1 yanvar tarixindən cari ilin 1 yanvar tarixinədək müddətə aid olan məlumatlardan istifadə olunur.
4.5. Əgər BM subyekti hesablama tarixindən sonra eyni BM qrupuna aid olan digər avtonəqliyyat vasitəsinə münasibətdə BM subyekti olarsa, həmin avtonəqliyyat vasitəsinə münasibətdə BM subyektinin BM sinfi dəyişmir.
4.6. FBMS-in BM sinfi iki mərhələdə müəyyənləşdirilir:
4.6.1. birinci mərhələdə FBMS-in ABM sinfi aşağıdakı qaydada müəyyənləşdirilir:
4.6.1.1. FBMS-in məsuliyyəti son bir il ərzində müvafiq BM qrupu üzrə 275 gündən az müddətdə sığortalı olduqda, onun həmin BM qrupu üzrə sığortalı olduğu günlərin sayı növbəti il üçün BM sinfinin müəyyənləşdirilməsi zamanı nəzərə alınır. FBMS-in məsuliyyəti son bir il ərzində müvafiq BM qrupu üzrə 275 gündən az olmayan müddətdə sığortalı olduqda isə onun həmin BM qrupu üzrə sığortalı olduğu günlərin sayı növbəti ildə BM sinfinin müəyyənləşdirilməsi zamanı nəzərə alınmır.
4.6.1.2. Son bir il ərzində FBMS-in sığortalı olduğu günlərin sayı və bir il əvvələ 4.6.1.1-ci bəndin tələbləri nəzərə alınmaqla bir il əvvəlki sığortalı olduğu günlərin sayı birlikdə:
4.6.1.2.1. 275-dən azdırsa, onun həmin BM qrupu üzrə BM sinfi dəyişmir;
4.6.1.2.2. 275 – 550-dirsə, mövcud BM sinfi 1 pillə artır;
4.6.1.2.3. 550-dən çoxdursa, mövcud BM sinfi 2 pillə artır.
Cədvəl 2
FBMS-in məsuliyyətinin son bir il və ondan əvvəlki illər ərzində müvafiq BM qrupu üzrə sığortalanmış olduğu günlərin sayına görə ABM sinfinin müəyyənləşdirilməsi
Mövcud BM sinfi | ABM sinifi | ||
275 gündən az | 275 – 550 gün | 550 gündən çox | |
17 | 17 | 17 | 17 |
16 | 16 | 17 | 17 |
15 | 15 | 16 | 17 |
14 | 14 | 15 | 16 |
13 | 13 | 14 | 15 |
12 | 12 | 13 | 14 |
11 | 11 | 12 | 13 |
10 | 10 | 11 | 12 |
9 | 9 | 10 | 11 |
8 | 8 | 9 | 10 |
7 | 7 | 8 | 9 |
6 | 6 | 7 | 8 |
5 | 5 | 6 | 7 |
4 | 4 | 5 | 6 |
3 | 3 | 4 | 5 |
2 | 2 | 3 | 4 |
1 | 1 | 2 | 3 |
4.6.2. İkinci mərhələdə FBMS-in BM sinfi aşağıdakı qaydada müəyyənləşdirilir:
4.6.2.1. Əgər FBMS-in təqsiri üzündən son bir il ərzində müvafiq BM qrupu üzrə heç bir sığorta hadisəsi baş verməyibsə, onun BM sinfi bu Qaydaların 4.6.1-ci bəndinə uyğun olaraq müəyyən edilmiş ABM sinfinə bərabərdir;
4.6.2.2. Əgər FBMS-in təqsiri üzündən son bir il ərzində müvafiq BM qrupu üzrə 1 və ya daha çox sığorta hadisəsi baş vermişdirsə, onun ABM sinfi sığorta hadisələrinin sayından asılı olaraq həmin ABM sinfinin aşağıda göstərilən faiz nisbətində 1-ci BM sinfindən az olmayan həddə qədər azalır:
4.6.2.2.1. bir sığorta hadisəsi baş verdikdə - 30 faiz;
4.6.2.2.2. iki sığorta hadisəsi baş verdikdə - 50 faiz;
4.6.2.2.3. üç sığorta hadisəsi baş verdikdə - 80 faiz;
4.6.2.2.4. dörd və ya daha çox sığorta hadisəsi baş verdikdə - 1-ci BM sinfi müəyyənləşdirilir.
Cədvəl 3
FBMS-in BM sinfinin müəyyənləşdirilməsi
Bu Qaydaların 4.6.1-ci yarımbəndinə uyğun qaydada müəyyən edilmiş ABM sinfi | FBMS-in BM sinfi | |||
1 sığorta hadisəsi | 2 sığorta hadisəsi | 3 sığorta hadisəsi | 4 və daha çox sığorta hadisəsi | |
17 | 12 | 9 | 3 | 1 |
16 | 11 | 8 | 3 | 1 |
15 | 11 | 8 | 3 | 1 |
14 | 10 | 7 | 3 | 1 |
13 | 9 | 7 | 3 | 1 |
12 | 8 | 6 | 2 | 1 |
11 | 8 | 6 | 2 | 1 |
10 | 7 | 5 | 2 | 1 |
9 | 6 | 5 | 2 | 1 |
8 | 6 | 4 | 2 | 1 |
7 | 5 | 4 | 1 | 1 |
6 | 4 | 3 | 1 | 1 |
5 | 4 | 3 | 1 | 1 |
4 | 3 | 2 | 1 | 1 |
3 | 2 | 2 | 1 | 1 |
2 | 1 | 1 | 1 | 1 |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
4.7. ABMS-in BM sinfi aşağıdakı qaydada müəyyən edilir:
4.7.1. ABMS-in təqsiri üzündən müvafiq BM qrupu üzrə son bir il ərzində baş vermiş sığorta hadisələrinin sayını həmin il ərzində onun sığortalı olduğu günlərin sayına bölməklə tezlik əmsalı (bundan sonra – TƏ) hesablanır;
4.7.2. İcbari Sığorta Bürosu tərəfindən ildə bir dəfə son beş il ərzində bütün sığortalıların təqsiri üzündən baş vermiş sığorta hadisələrinin sayını həmin müddət ərzində bütün sığortalıların sığortalı olduqları günlərin sayına bölməklə orta tezlik əmsalı (bundan sonra – OTƏ) hesablanır;
4.7.3. Aşağıdakı qaydada ABM sinfi müəyyənləşdirilir:
4.7.3.1. TƏ < OTƏ şərti yerinə yetirildikdə ABMS-in ABM sinfi onun mövcud BM sinfindən 1 pillə yüksək səviyyədə müəyyənləşdirilir;
4.7.3.2. TƏ < OTƏ şərti yerinə yetirilmədikdə ABMS-in ABM sinfi onun mövcud BM sinfinə bərabər səviyyədə müəyyənləşdirilir;
4.7.4. ilin günlərinin sayının 30 faizini təşkil edən azalma əmsalı (bundan sonra – AƏ) müəyyənləşdirilir: AƏ = 365 x 30% = 109,5;
4.7.5. aşağıdakı düstura əsasən hesablanan ədəd ən yaxın tam ədədədək yuvarlaqlaşdırılmaqla ABMS-in BM sinfi müəyyənləşdirilir:
BM = ABM sinfi x (1 – TƏ x AƏ).
4.8. FBMS-ə və ABMS-ə münasibətdə Bonus-Malus sinfinə görə əmsal (BMƏ) aşağıdakı cədvələ uyğun qaydada tətbiq olunur:
Cədvəl 4
BM sinfi | BMƏ |
17 | 0,45 |
16 | 0,50 |
15 | 0,55 |
14 | 0,60 |
13 | 0,65 |
12 | 0,70 |
11 | 0,75 |
10 | 0,80 |
9 | 0,85 |
8 | 0,90 |
7 | 0,95 |
6 | 1,00 |
5 | 1,25 |
4 | 1,60 |
3 | 2,00 |
2 | 2,45 |
1 | 3,00 |
Avtonəqliyyat vasitəsinin sahibi hüquqi şəxs olduqda, həmçinin 1,20 əmsalı tətbiq edilir.
6.0. Digər ölkədə qeydiyyatdan keçmiş və Azərbaycan Respublikasının ərazisinə daxil olarkən sürücüsü tərəfindən “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 63-1.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş Yaşıl Kart təqdim olunmayan avtonəqliyyat vasitələrinə münasibətdə bağlanan sərhəd sığorta müqavilələri üzrə sığorta haqları bu Qayda əsasında müvafiq avtonəqliyyat vasitəsinə münasibətdə hesablanan bir illik sığorta haqqı məbləğinin aşağıdakı nisbətlərində müəyyən edilir:
6.0.1. bir ay müddətinə bağlanan müqavilələrə münasibətdə - 20%;
6.0.2. üç ay müddətinə bağlanan müqavilələrə münasibətdə - 45%;
6.0.3. altı ay müddətinə bağlanan müqavilələrə münasibətdə - 70%;
6.0.4. on iki ay müddətində bağlanan müqavilələrə münasibətdə - 100%.
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “06” dekabr 2011-ci il tarixli |
Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari
sığortası üzrə yol-nəqliyyat hadisəsi iştirakçılarının tərtib
etdiyi protokolun forması və tərtib edilməsi
Q A Y D A S I
Bakı 2011
1.1. Bu Qayda «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.9-cu yarımbəndinin icrası məqsədilə hazırlanmışdır və avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçılarının tərtib etdiyi protokolun forması və tərtib edilməsi ilə bağlı məsələləri tənzimləyir.
1.2. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası müqaviləsi bağlayarkən, sığortaçı sığorta şəhadətnaməsi ilə birlikdə bu Qaydalara Əlavə 1-də müəyyən edilmiş Protokol formasını, Əlavə 2-də müəyyən edilmiş təlimatı və Əlavə 3-də müəyyən edilmiş nümunəvi sxemləri ən azı 1 nüsxədə sığorta olunana təqdim etməlidir.
2.1. Yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçılarının tərtib etdiyi protokolun forması üz hissəsi və arxa hissədən ibarətdir.
2.2. Yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçılarının tərtib etdiyi protokolun forması Əlavə 1-də müəyyən edilir.
3.1. Müvafiq sığorta müqaviləsi bağlanarkən bu Qaydada nəzərdə tutulan protokolun tərtib edilməsi zamanı aşağıdakılara riayət edilməli olan aşağıdakı tələblər barədə sığorta olunanlara yazılı tövsiyə verilməlidir:
3.1.1. Protokol formasında tələb olunan bütün sahələrin doldurulmasına və mümkün məlumatların qeyd edilməsinə diqqətlə və vicdanla yanaşmaq;
3.1.2. protokol formasında tələb olunan məlumatların diyircəkli qələmlə, surətinin çıxarıldığı halda da oxuna bilən qaydada səliqəli ºəkildə yazmaq;
3.1.3. yol-nəqliyyat hadisəsinin hər iki iştirakçısında protokol forması olduqda belə, onların yalnız birindən istifadə etmək;
3.1.4. imzalanmış protokolun əslini sığortaçıya təqdim etməzdən əvvəl onun surətini iki nüsxədə çıxarıb yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçılarının hər birində bir nüsxəsini saxlamaq;
3.2. protokol sığortaçıya təqdim edildikdən sonra, sığortaçının nümayəndəsindən bir neçə protokol formasını ödənişsiz olaraq götürüb avtomobildə saxlamaq.
4.1. Protokol formasının üz hissəsi aşağıdakı kimi doldurulur:
4.1.1. 1-ci bənddə yol-nəqliyyat hadisəsinin baş verdiyi yer (şəhər, qəsəbə, kənd, küçə, məhəllə və s. ), 2-ci bənddə hadisənin tarixi və vaxtı, 3-cü bənddə yol-nəqliyyat hadisəsi nəticəsində zərər dəymiş avtonəqliyyat vasitələrinin sayı, 4-cü bənddə avtonəqliyyat vasitələrindən başqa digər əmlaka (evə, hasara, digər tikiliyə, yol nişanına, yol mühəndis qurğularına, işıq dirəyinə və s.) zərər dəyib-dəyməməsi barədə məlumatlar, habelə belə əmlaka zərər dəymiş olduğu halda, həmin əmlakın növü və sahibi barədə qeyd edilir;
4.1.2. əgər yol-nəqliyyat hadisəsinin hər hansı avtonəqliyyat vasitəsinin sərnişini qismində və ya digər şahidləri varsa, 5-ci bənddə onların soyadları, adları, atalarının adları və telefon nömrələri qeyd edilməlidir. Şahidlərin olmadığı təqdirdə, qeyd olunan bənddə “şahidlər yoxdur” yazılır;
4.1.3. 6-cı bənddə hadisə yerinə dövlət yol polisi əməkdaşının gəlib-gəlməməsi barədə, habelə hadisəni qeydiyyata aldığı təqdirdə, onun xidməti vəsiqəsinin, bu mümkün olmadıqda isə xidməti avtomobilinin nömrəsi qeyd edilir;
4.1.4. 7-ci, 8-ci, 9-cu 10-cu, 11-ci, 12-ci və 13-cü bəndlərdə tələb olunan, avtonəqliyyat vasitələrinə və onların sürücülərinə aid məlumatlar yol-nəqliyyat hadisəsinin hər bir iştirakçısı tərəfindən ayrı-ayrılıqda müvafiq sütunlarda (zərərvuran iştirakçı “A” avtonəqliyyat vasitəsinə aid sol kənar sütunda, zərərçəkən iştirakçı isə “B” avtonəqliyyat vasitəsinə aid sağ kənar sütunda) qeyd edilməlidir;
4.1.5. 11-ci bənddə yol-nəqliyyat hadisəsi zamanı avtonəqliyyat vasitəsinin zərbəyə məruz qaldığı hissə “ox” işarəsi ilə göstərilir;
4.1.6. 12-ci bənddə zərər dəyməsi aşkar görünən hissə və elementlərin adları və zərərin xüsusiyyətləri dəqiq və qısa şəkildə təsvir edilir. Bu zaman zərərin dərəcəsindən asılı olaraq “sıyrılma”, “cızılma” “əzilmə” “deformasiya”, “qırılma”, “sınma” “çat” sözlərindən istifadə edilməlidir;
4.1.7. 14-cü bənddə yol-nəqliyyat hadisəsinin sxemi çəkilələrkən küçənin adı, avtonəqliyyat vasitələrinin hərəkət istiqaməti, toqquşma zamanı avtonəqliyyat vasitələrinin vəziyyəti və onların yekun vəziyyəti, işıqforların yerləşməsi, yol nişanları, nişanlanma xətləri, imkan daxilində isə təkər izləri səliqə ilə göstərilməlidir. Bu zaman bu Qaydalara Əlavə 3-də müəyyən edilmiş müvafiq nümunəvi sxemdən istifadə edilməklə, həmin sxemin nömrəsi də qeyd edilir.
4.1.8. 15-ci bənddə yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçısı olan hər iki sürücünün yol-nəqliyyat hadisəsinin şəraiti ilə bağlı fikir ayrılıqlarının olmamasını təsdiq edən imzaları qeyd edilir.
4.2. Protokol formasının arxa hissəsi aşağıdakı kimi doldurulur:
4.2.1. 1-ci və 2-ci bəndlər yol-nəqliyyat hadisəsinin hər bir iştirakçıları tərəfindən ayrı-ayrılıqda ( “A” avtonəqliyyat vasitəsinin sürücüsü 1-ci bəndi, “B” avtonəqliyyat vasitəsinin sürücüsü 2-ci bəndi) doldurulur. Hər bir sürücü müvafiq olaraq,
4.2.1.1. 1.1-ci və ya 2.1-ci bənddə hadisənin baş verməsinin təfərrüatı ilə bağlı məlumatı öz fikirləri ilə izah etməlidir. Bu zaman müvafiq bənddəki sahə kifayət etmədikdə vacib əlavələr təmiz vərəqdə yazılıb, ad, soyad və imza ilə təsdiq edilməklə protokola qoşulur və 3-cü bənddən sonra “qoşma” qeyd olunan yerdə qoşulan vərəqlərin sayı qeyd etməlidirlər;
4.2.1.2. 1.2-ci və ya 2.2-ci bənddə avtonəqliyyat vasitəsinin mülkiyyətçisi olduğunu, icarəyə götürmüş olduğunu, yoxsa onu etibarnamə, yaxud digər qanuni əsaslarla idarə etməsini qeyd etməlidirlər;
4.2.1.3. 1.3-cü və ya 2.3-cü bənddə yol-nəqliyyat hadisəsindən sonra avtonəqliyyat vasitəsinin mühərrikini işə salmaqla onun hadisə yerindən aparılması üçün mexaniki idarə olunub-olunmamaq imkanı, əgər bu cür imkan yoxdursa, avtonəqliyyat vasitəsinin yerləşdiyi yerin ünvanını göstərməlidirlər.
4.2.2. Yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçılarının və ya onlardan hər hansı birinin yol-nəqliyyat hadisəsinin səbəbi, şəraiti və bununla bağlı digər məlumatlarla bağlı əlavə qeydləri olduqda, 3-cü bənddə qeyd edilir.
4.3. Protokol forması yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçıları tərəfindən birgə doldurulduğu tarixdə hər iki iştirakçı tərəfindən müvafiq yerlərdə (üz hissədə 13-cü bənddən sonra və 15-ci bənddə, arxa hissədə “Qoşma”dan sonra) imzalanmalıdır.
4.4. Protokol yol-nəqliyyat hadisəsinin hər iki iştirakçısı tərəfindən imzalandıqdan sonra, ”A” avtonəqliyyat vasitəsinin (zərərvuranın) sığortaçısına təqdim edilməlidir.
4.5. Ekspertlər və ya təmir müəssisələrinin mütəxəssisləri tərəfindən “B” avtonəqliyyat vasitəsinə baxış zamanı protokolda göstərilməmiş və görünməyən (gizli) zədələr aşkarlanarsa, bu zaman ona vurulan zərərin həcminin 1000 manatdan artıq olması müəyyənləşdiyi halda belə, sığortaçı tərəfindən DYP-nin arayışı tələb edilmir.
| “Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçılarının tərtib etdiyi protokolun forması və tərtib edilmə Qaydası”na Əlavə 1 |
YOL-NƏQLİYYAT HADİSƏSİNİN İŞTİRAKÇILARININ TƏRTİB ETDİYİ PROTOKOL | |
Bu protokol avtonəqliyyat vasitələrinin (bundan sonra – ANV) sürücüləri tərəfindən tərtib edilməklə yol-nəqliyyat hadisəsinin (bundan sonra – YNH) şəraiti və onun iştirakçılarının vəziyyəti barədə məlumatları əks etdirir. |
(ölkə, şəhər, rayon, kənd, küçə)
2. YNH-nin tarixi və vaxtı: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| : |
|
|
| 3. Zərər dəymiş ANV-lərin sayı |
|
| |||||||||
| gün, ay, il |
| saat, dəqiqə |
|
| ||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
| |||||||||||||||||||||||||
4. Digər əmlaka zərər dəymişdirsə, həmin əmlakın növü |
| və sahibinin adı |
| ||||||||||||||||||||||||||
| ev, hasar, mağaza, yol nişanı, işıq dirəyi və s. |
| |||||||||||||||||||||||||||
(soyadı, adı, atasının adı, telefon nömrəsi)
6. Hadisə yerinə Dövlət Yol Polisi əməkdaşı gəlmişdirmi? |
| Bəli |
| Xeyr | Cavab “bəli”dirsə, onun vəsiqəsinin nömrəsi və ya avtomobilinin dövlət qeydiyyat nişanı |
|
|
|
|
ANV "A" (zərərvuran)
ANV-nin eyniləşdirmə nömrəsi (VİN kod)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ANV-nin döv. qeyd. nişanı |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ANV-nin qeyd. şəhadətn. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| seriya | nömrə |
(soyadı,
adı, atasının adı (hüquqi şəxsin tam adı))
Ünvan
(soyad, ad, atasının adı)
Doğum tarixi |
|
| . |
|
| . |
|
|
|
|
gün, ay, il
Ünvanı
Telefon №-si |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sürücülük vəsiqəsi (SV) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
| seriya |
| nömrə |
| |||||||||||||||||||||||
SV kateqoriyası |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||
| A B C D E | verilmə tarixi (gün, ay, il) | |||||||||||||||||||||||||
ANV-yə sahiblik, istifadə və sərəncam hüququ verən sənəd
(texniki qeydiyyat şəhadətn., etibarnamə, icarə müqaviləsi, yol vərəqəsi və s.)
məsuliyyəti icbari sığortalamış sığortaçının adı
Sığorta şəhadətn. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| seriya, nömrə | |||||||||||||
Etibarlıdır |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gün, ay, il
Oxla göstərmək (®)
elementlər, onlara dəyən zərərlərin xüsusiyyəti
ANV “A”-nın sürücüsünün imzası
"A""V"
| 1 | dayanacaqda | 1 |
|
| 2 | dayanacaqdan və ya duracaqdan çıxarkən | 2 |
|
| 3 | dayanacağa və ya duracağa girərkən | 3 |
|
| 4 | parklama yerindən, yaxud həyətdən | 4 |
|
|
| və ya qrunt yollardan çıxarkən |
|
|
| 5 | parklama zamanı, yaxud həyətə və ya | 5 |
|
qrunt yollarına daxil olarkən
| 6 | dairəvi hərəkət təşkil edilmiş | 6 |
|
yol ayrıcına daxil olarkən
| 7 | dairəvi hərəkət təşkil edilmiş | 7 |
|
yol ayrıcında hərəkət edərkən
| 8 | eyni istiqamətdə eyni zolaqda hərəkət | 8 |
|
edən ANV-si ilə toqquşarkən
| 9 | eyni istiqamətdə digər zolaqda hərəkət | 9 |
|
edən ANV-si ilə toqquşarkən
| 10 | hərəkət zolağını dəyişərkən | 10 |
|
(digər hərəkət zolağına keçərkən)
| 11 | ötmə zamanı | 11 |
|
| 12 | sağa dönərkən | 12 |
|
| 13 | sola dönərkən | 13 |
|
| 14 | dönməni yerinə yetirərkən | 14 |
|
| 15 | arxaya hərəkət edərkən | 15 |
|
| 16 | qarşıdan gələn ANV üçün nəzərdə | 16 |
|
tutulan yola çıxarkən
| 17 | ikinci ANV-dən sağda olarkən | 17 |
|
| 18 | üstünlük nişanlarının tələblərini | 18 |
|
pozarkən
| 19 | qarşılıqlı keçmə zamanı (maneədə | 19 |
|
piyada keçidində və s.)
| 20 | işıqforun qadağan siqnalında | 20 |
|
durarkən
ANV “A”-nın sürücüsüANV “B”-nin sürücüsü
|
|
|
(imza) |
| (imza) |
ANV "B" (zərərçəkən)
ANV-nin eyniləşdirmə nömrəsi (VİN kod)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ANV-nin döv. qeyd. nişanı |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ANV-nin qeyd. şəhadətn. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| seriya | nömrə |
(soyadı,
adı, atasının adı (hüquqi şəxsin tam adı))
Ünvan
(soyad, ad, atasının adı)
Doğum tarixi |
|
| . |
|
| . |
|
|
|
|
gün, ay, il
Ünvanı
Telefon №-si |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sürücülük vəsiqəsi(SV) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
| seriya |
| nömrə |
| |||||||||||||||||||||||
SV kateqoriyası |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||
| A B C D E | verilmə tarixi (gün, ay, il) | |||||||||||||||||||||||||
ANV-yə sahiblik, istifadə və sərəncam hüququ verən sənəd
(texniki qeydiyyat şəhadətn., etibarnamə, icarə müqaviləsi, yol vərəqəsi və s.)
məsuliyyəti icbari sığortalamış sığortaçının adı
Sığorta şəhadətn. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| seriya, nömrə | |||||||||||||
Etibarlıdır |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gün, ay, il
Oxla göstərmək (®)
elementlər, onlara dəyən zərərlərin xüsusiyyəti
ANV “B”-nin sürücüsünün imzası
1. AVTONƏQLİYYAT VASİTƏSİ | "A" |
1.1. YNH-nin baş verdiyi şəraitin təfərrüatı:
1.2. Sürücü ANV-yə münasibətdə |
| ANV-nin mülkiyyətçisidir |
|
| ANV-ni ________________________________________________________________________________ əsasında idarə edir. |
|
| etibarnamənin və ya digər müvafiq sənədin tarixi, nömrəsi və adı |
1.3. ANV-ni idarə etməklə onun yerini dəyişmək olarmı? |
| Bəli |
| Xeyr |
Əgər cavab “xeyr”dirsə, onda ANV hazırda haradadır?
2. AVTONƏQLİYYAT VASİTƏSİ | "B" |
2.1. YNH-nin baş verdiyi şəraitin təfərrüatı:
2.2. Sürücü ANV-yə münasibətdə |
| ANV-nin mülkiyyətçisidir |
|
| ANV-ni ________________________________________________________________________________ əsasında idarə edir. |
|
| etibarnamənin və ya digər müvafiq sənədin tarixi, nömrəsi və adı |
2.3. ANV-ni idarə etməklə onun yerini dəyişmək olarmı? |
| Bəli |
| Xeyr |
Əgər cavab “xeyr”dirsə, onda ANV hazırda haradadır?
Qoşma: |
| vərəq |
ANV “A”-nın sürücüsüANV “B”-nin sürücüsü
|
|
|
|
|
|
|
|
imza |
| adı, soyadı, atasının adı |
|
| imza |
| adı, soyadı, atasının adı |
Tarix: ____ ________________ ________-c__ il
QEYD 1: Aşağıdakı hallar eyni zamanda mövcud olarsa, və bu Protokol forması qaydada tələb olunan qaydada tərtib edilərək sığortaçıya təqdim olunarsa, yol-nəqliyyat hadisəsinin baş verməsi faktının təsdiqi üçün yol polisi orqanının arayışı tələb olunmur:
Ø hadisə ikidən artıq olmayan avtonəqliyyat vasitəsinin iştirakı ilə baş verdikdə;
Ø hadisənin baş verdiyi anda hər iki avtonəqliyyat vasitəsinin sahiblərinin mülki məsuliyyəti icbari qaydada sığortalanmış olduqda;
Ø hadisənin baş verməsində təqsirli olan şəxsin müəyyən edilməsi üzrə tərəflər arasında mübahisə olmadıqda;
Ø hadisə nəticəsində sağlamlığa zərər dəymədikdə;
Ø hadisə nəticəsində dəymiş zərərin həcminin 1000 manatdan çox olmaması hadisə iştirakçıları və sığortaçı tərəfindən ağlabatan şəkildə ehtimal edildikdə.
QEYD 2: Zərərin əvəzinin ödənilməsi barədə tələb zərərvuranın mülki məsuliyyətini sığortalamış sığortaçıya qarşı irəli sürülür.
YNH-nin baş verdiyi tarixdən 3 iş günü ərzində tərtib edilib sığortaçıya təqdim olunmalıdır.
“Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki
məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə yol-nəqliyyat
hadisəsinin iştirakçılarının tərtib etdiyi protokolun
forması və tərtib edilmə Qaydası”na Əlavə 2
YOL-NƏQLİYYAT HADİSƏSİNİN İŞTİRAKÇILARININ TƏRTİB ETDİYİ
PROTOKOL FORMASININ DOLDURULMASI VƏ İSTİFADƏSİ ÜZRƏ TƏLİMAT
Diqqət: Protokol formasının doldurulması və imzalanması yol-nəqliyyat hadisəsinin (YNH) hər hansı iştirakçısının hadisənin baş verməsindəki təqsirini təsdiq edən akt deyil.
sığorta hadisəsinin tənzimlənməsi hüququnuzdan sadələşdirilmiş qaydada, yəni YNH-dən sonra hadisəni qeydiyyata almaq üçün Dövlət Yol Polisi əməkdaşı gəlmədən və (və ya) onun yol-nəqliyyat hadisəsi haqqında arayışı olmadan zərər vurulmuş şəxsə sığorta ödənişinin verilməsi bu protokol formasını tam və düzgün doldurmaqla mümkündür.
III. Protokol formasının doldurulması üzrə ümumi göstərişlər:
1.1. Protokol formasının üz hissəsinin doldurulması zamanı aşağıdakılar nəzərə alınmalıdır:
1.2. Protokol formasının arxa hissəsi doldurularkən aşağıdakılar nəzərə alınmalıdır:
Diqqət: Protokol imzalanaraq sığortaçıya təqdim edildikdən sonra heç bir dəyişikliyə və düzəlişə yol verilmir.
“Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə Yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçılarının tərtib etdiyi protokolun forması və tərtib edilmə Qaydası”na Əlavə
Yol-nəqliyyat hadisələrinin nümunəvi sxemləri
Sxemlərdə istifadə olunan şərti işarələr: «А»və «В» − yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçısı olan avtonəqliyyat vasitələri; «0» − yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçısı hadisə nəticəsində dəyən zərərə görə məsuliyyət daşımır. «1» − yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçısı hadisə nəticəsində dəyən zərərə səbəb olan, yol hərəkəti qaydalarının pozulmasına görə məsuliyyət daşıyır. «1/2» − yol-nəqliyyat hadisəsinin hər iki iştirakçısı yol hərəkəti qaydalarının müvafiq tələblərini pozmaqla hadisə nəticəsində dəymiş zərərə görə birgə məsuliyyət daşıyırlar. yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçısı olan və həmin hadisənin baş verməsinə görə yol hərəkəti qaydalarının müvafiq tələblərini pozmaqla məsuliyyət daşıyan avtonəqliyyat vasitəsi;
yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçısı olan, lakin həmin hadisənin baş verməsinə görə məsuliyyət daşımayan avtonəqliyyat vasitəsi;
və yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçısı olan və həmin hadisənin baş verməsinə görə yol hərəkəti qaydalarının müvafiq tələblərini pozmaqla birgə məsuliyyət daşıyan avtonəqliyyat vasitələri;
yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçısı olan və icazə verilmiş maksimum kütləsi 3,5 t-dan artıq olan yük avtomobili;
yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçısı olan və icazə verilmiş maksimum kütləsi 2,5 t-dan artıq olan yük avtomobili;
yol-nəqliyyat hadisəsinin iştirakçısı olan və sürəti 40 km/s-dan artıq olmayan avtonəqliyyat vasitəsi;
yol-nəqliyyat hadisəsində iştirak etməyən avtonəqliyyat vasitəsi;
avtonəqliyyat vasitəsinin hərəkət istiqaməti;
avtomobillərin toqquşması zamanı zərbə yeri;
işıqfor (yanan işıq çarpaz xətlərlə və ya “ox” işarəsi ilə qeyd edilir)
yolun hərəkət hissəsindəki maneə
Sxemlərin izahında istifadə olunan akronimlər:
Ø YHH Qanun – “Yol hərəkəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
Ø YNH – yol-nəqliyyat hadisəsi;
|
Sxem № 1.1 | Şərh | А | В | |
A yerdəyişmə zamanı özündən sağda hərəkət edən B-yə yol vermir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin beşinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
A | B | |||
9 10 | 9 17 |
Sxem № 1.2 | Şərh | А | В | |
A yerdəyişmə zamanı özündən solda hərəkət edən B-yə yol vermir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin beşinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
A | B | |||
9 10 17 | 9 |
Sxem № 1.3 | Şərh | А | В | |
A və B eyni vaxtda yerdəyişmə edərkən A B-yə yol vermir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin beşinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
9 10 | 9 10 17 |
Sxem № 1.4 | Şərh | А | В | |
A sola dönərkən düzgün mövqe tutmur və B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin altıncı hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
10 13 17 | 8 |
Sxem № 1.5 | Şərh | А | В | |
A sola dönərkən sol kənar zolaqda mövqe tutmur və eyni zamanda sol kənar zolaqdan hərəkət hissəsi ilə bir səviyyədə yerləşən eyni istiqamətli hərəkət zolağı ilə sola dönən B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin altıncı hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
13 17 | 13 |
Sxem № 1.6 | Şərh | А | В |
B sola dönməni 5.8.1 və ya 5.8.2 nişanlarının olduğu halda hərəkət hissəsi ilə bir səviyyədə yerləşən eyni istiqamətli tramvay yolları ilə yerinə yetirir. A sola dönərkən sol kənar vəziyyəti tutmur. Beləliklə, A və B YHH Qanunun 42-ci maddəsinin altıncı hissəsinin tələblərini pozur. | 1/2 | 1/2 |
Sxem № 1.7 | Şərh | А | В | |
B sola dönməni sol kənar zolaqdan yerinə yetirir. A sola dönməni 5.8.1 və ya 5.8.3 nişanlarının olduğu halda hərəkət hissəsi ilə bir səviyyədə yerləşən eyni istiqamətli tramvay yolları ilə yerinə yetirir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin altıncı hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
13 | 13 17 |
Sxem № 1.8 | Şərh | А | В | |
A sola dönməni hərəkət hissəsinin sol kənar zolağı ilə yerinə yetirir. B sola dönməni hərəkət hissəsi ilə bir səviyyədə yerləşən eyni istiqamətli tramvay yolları ilə yerinə yetirir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin altıncı hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А
| В | |||
13 17 |
13 |
Sxem № 1.9 | Şərh | А | В | |
A sağa dönməni hərəkət hissəsinin sağ kənar zolağı ilə hərəkət etmək imkanı olduğu halda, sağ kənar zolaqla yerinə yetirmir. B YHH Qanunun tələblərinə riayət edərək sol kənar zolaqla hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin yeddinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
12 18 |
|
Sxem № 1.10 | Şərh | А | В | |
B sağa dönməni tormozlama zolağından, A isə sol kənar zolaqdan yerinə yetirir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin yeddinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
9 12
| 9 12 17 |
Sxem № 1.11 | Şərh | А | В | |
A hərəkət hissəsində olan maneənin sol tərəfindən ötüb keçir. B sol hərəkət zolağı ilə hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin beşinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
9 10 | 9 |
Sxem № 1.12 | Şərh | А | В | |
А və Вeyni istiqamətdə eyni zolaqda hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
8 | 8 |
Sxem № 1.13 | Şərh | А | В | |
А və Вeyni istiqamətdə eyni zolaqda hərəkət edir. B döngədə sola dönür. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
8 | 8 13 |
Sxem № 1.14 | Şərh | А | В | |
А və Вeyni istiqamətdə eyni zolaqda hərəkət edir. B döngədə sağa dönür. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
8 | 8 12
|
Sxem № 1.15 | Şərh | А | В | |
A bir istiqamətdə 2-dən çox hərəkət zolağı olan yolun hərəkət hissəsinin sol kənar zolağı ilə hərəkət edərək qarşısında hərəkət edən yük avtomobili (icazə verilən maksimum kütləsi 3.5 tondan çox olan) ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
8 | 8 |
Sxem № 1.16 | Şərh | А | В | |
A bir istiqamətdə 2 hərəkət zolağı olan hərəkət hissəsinin sol kənar zolağı ilə hərəkət edərək qarşısında hərəkət edən nəqliyyat vasitəsi (surəti 40 km/saatdan çox olmayan) ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
8 | 8 |
Sxem № 1.17 | Şərh | А | В | |
B hərəkət zolaqlarının sərhədlərini göstərən nişanlanma xəttinin üstündən keçərək hərəkət edir. A B-dən arxada hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
8 | 8 (və ya 9) |
Sxem № 1.18 | Şərh | А | В | |
А və В yol kənarı ilə hərəkət edir. A, B-dən arxada hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
8 | 8 (və ya 9) |
Sxem № 1.19 | Şərh | А | В | |
В ayırıcı zolaqla hərəkət edir. A sol kənar zolaqda B-nin arxası ilə hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
8 | 8 (və ya 9) |
Sxem № 1.20 | Şərh | А | В | |
A ayırıcı zolaqla hərəkət edir. B sol kənar zolaqda A-nın qarşısında hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 1-ci maddəsinin 14-cü bəndinin və 50-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
8 (və ya 9) | 8 (və ya 9) |
Sxem № 1.21 | Şərh | А | В | |
В yol çiyini ilə hərəkət edir. A sağ kənar zolaqda B-nin arxası ilə hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
8(və ya 9) | 8 (və ya 9) |
Sxem № 1.22 | Şərh | А | В | |
A yol çiyini ilə hərəkət edir. B sağ kənar zolaqda A-nın qarşısında hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
8 (və ya 9) | 8 (və ya 9) |
Sxem № 1.23 | Şərh | А | В | |
A B-nin onu ötməyə başlamasına əmin olmadan eyni istiqamətli yolda növbəti nəqliyyat vasitəsini ötməyə başlayır. Beləliklə, A YHH Qanunun 51.-ci maddəsinin birinci hissəsinin ikinci bəndinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
9 10 11 17 | 9 11
|
Sxem № 1.24 | Şərh | А | В | |
A ötməni yerinə yetirərkən ötməni başa çatdırmadan hərəkət zolağını dəyişir və B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 51-ci maddəsinin birinci hissəsinin üçüncü bəndinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
9 11 | 9 17 |
Sxem № 1.25 | Şərh | А | В | |
A ötmə hərəkətini yerinə yetirərkən ötməni başa çatdırmadan hərəkət zolağını dəyişir və bunun nəticəsində nəqliyyat vasitələrinin toqquşması baş verir. Beləliklə, A YHH Qanunun 51-ci maddəsinin birinci hissəsinin üçüncü bəndinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
9 11 | 9 17 |
Sxem № 1.26 | Şərh | А | В | |
A ötmə, yandan keçmə və ya yerdəyişmə prosesində olan və əvvəldən eyni hərəkət zolağında B-ni ötməyə başlayır. Beləliklə, A YHH Qanunun 51-ci maddəsinin birinci hissəsinin ikinci bəndinin və 51-ci maddəsinin beşinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
9 11 | 9 11 17 |
Sxem № 1.27 | Şərh | А | В | |
5.1 və 5.3 nişanları ilə işarələnmiş avtomagistralda və ya avtomobillər üçün yolda eyni istiqamətdə hərəkət edən B (icazə verilən maksimum kütləsi 3.5 tondan çox olan yük avtomobili) və A eyni zamanda yerdəyişmə edir: A sağ zolağa, B isə üçüncü və ya sonrakı zolağa. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin beşinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
9 10
| 9 10 17 |
Sxem № 1.28 | Şərh | А | В | |
A dayanacaqdan (duracaqda) yola çıxır və öz zolağı ilə hərəkət edən B-yə yol vermir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin dördüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
2 (və ya 4)
|
|
Sxem № 2.1 | Şərh | А | В | |
A hərəkət hissəsinin hərəkət istiqaməti dəyişə bilən zolağına çıxır. B həmin zolaqda qarşılıqlı svetoforun icazə siqnalında hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 59-cu maddəsinin səkkizinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
16 |
|
Sxem № 2.2 | Şərh | А | В | |
A və B hərəkət hissəsinin 1.9 nişanlama xətti ilə işarələnmiş, qarşılıqlı svetoforun siqnallarının sönməsi ilə hərəkət istiqaməti dəyişə bilən zolaqda hərəkət edirlər. Beləliklə, A və B YHH Qanunun 59-cu maddəsinin səkkizinci hissəsinin tələblərini pozurlar. | 1/2 | 1/2 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
|
|
Sxem № 2.3 | Şərh | А | В | |
A hərəkət hissəsinin kəsişməsindən çıxarkən əks istiqamətli hərəkət zolağına çıxır və B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin altıncı hissəsinin və 42-ci maddəsinin yeddinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
13 16 |
|
Sxem № 2.4 | Şərh | А | В | |
B öz zolağı ilə düzünə hərəkət edir. A əks istiqamətli hərəkət üçün nəzərdə tutulmuş yolla onun qarşısına çıxır. Beləliklə, A YHH Qanunun 49-cu maddəsinin ikinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
16 |
|
Sxem № 2.5 | Şərh | А | В | |
B üç hərəkət zolağı olan yolun sağ kənar zolağı ilə hərəkət edir. A bu zolağa çıxır. Beləliklə, A YHH Qanunun 49-cu maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
16 |
|
Sxem№ 2.6 | Şərh | А | В | |
A və B ayırıcı zolaqla hərəkət edirlər. Beləliklə, A və B YHH Qanunun 1-ci maddəsinin 14-cü bəndinin tələblərini pozurlar. | 1/2 | 1/2 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
|
|
Sxem № 2.7 | Şərh | А | В | |
A ötmə zamanı qarşıdan gələn nəqliyyat vasitələri üçün təhlükənin olub-olmamasına əmin olmur və bu da B ilə toqquşmaya gətirib çıxarır. Beləliklə, A YHH Qanunun 51-ci maddəsinin birinci hissəsinin üçüncü bəndinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
11 16 |
|
Sxem № 2.8 | Şərh | А | В | |
A nizamlanan yolayrıcında ötmə zamanı əks istiqamətli hərəkət zolağına keçir və B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 51-ci maddəsinin beşinci hissəsinin birinci bəndinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
11 16 |
|
Sxem № 2.9 | Şərh | А | В | |
A nizamlanmayan yolayrıcında baş yol olmayan yolla hərəkət edərkən ötmə zamanı əks istiqamətli hərəkət zolağına keçir və B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 51-ci maddəsinin beşinci hissəsinin birinci bəndinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
11 16 |
|
Sxem № 2.10 | Şərh | А | В | |
A ötən və ya maneənin yanından keçən nəqliyyat vasitəsini ötür və B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 51-ci maddəsinin beşinci hissəsinin dördüncü bəndinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
11 16 |
|
Sxem № 2.11 | Şərh | А | В | |
A yoxuşun axırında və ya yolun məhdudiyyətli görünüşlü digər sahəsində əks istiqamətli hərəkət zolağına çıxmaqla ötməni yerinə yetirir və B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 51-ci maddəsinin beşinci hissəsinin beşinci bəndinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
11 16 |
|
Sxem № 2.12 | Şərh | А | В | |
A enişlə aşağı hərəkət edir və maneə olan yolda yoxuşla yuxarı gedən nəqliyyat vasitəsinə yol vermir. Beləliklə, A YHH Qanunun 51-ci maddəsinin yeddinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
| 10 16 19 |
Sxem № 2.13 | Şərh | А | В | |
A üç hərəkət zolağı olan yolda orta zolaqla hərəkət edir. B də həmin zolaqda hərəkət edir. Beləliklə, A və B YHH Qanunun 49-cu maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozurlar. | 1/2 | 1/2 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
|
|
III. Nəqliyyat vasitələrinin bir birinə doğru bucaq altında hərəkəti zamanı baş verən yol nəqliyyat hadisələri
Sxem № 3.1 | Şərh | А | В | |
A sola dönməni yerinə yetirir, B isə sağ kənar zolaqdan (tormozlama zolağının olduğu halda) sağa dönməni yerinə yetirir. Beləliklə, A YHH Qanunun 77-ci maddəsinin dördüncü bəndinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
13 | 12 |
Sxem № 3.2 | Şərh | А | В | |
B svetoforun və ya nizamlayıcının icazə verən siqnalında, A isə qadağa siqnalında keçir. Beləliklə, A YHH Qanunun 60-cı maddəsinin ikinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
|
|
Sxem № 3.3 | Şərh | А | В | |
A sürətləndirmə zolağından istifadə etmədən baş yola çıxır. B baş yolla düzünə hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin yeddinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
12 18 |
|
Sxem № 3.4 | Şərh | А | В | |
A B-dən solda olduğu halda sağa dönür, B isə sola dönür. Beləliklə, A və B YHH Qanunun 42-ci maddəsinin altıncı hissəsinin birinci bəndinin tələblərini pozurlar. | 1/2 | 1/2 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
12 17 | 13
|
Sxem № 3.5 | Şərh | А | В | |
B əks istiqamətli hərəkət zolağı ilə hərəkət edir və sola dönən A ilə toqquşur. Beləliklə, B YHH Qanunun 49-cu maddəsinin ikinci hissəsinin, A isə 42-ci maddəsinin birinci hissəsinin tələblərini pozurlar. | 1/2 | 1/2 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
13 17 | 11 16 |
Sxem № 3.6 | Şərh | А | В | |
B hərəkət hissəsinin 1.9 üfüqi nişanlanma xətti (reversiv hərəkətlə nizamlanma) ilə nişanlanmış orta zolağı ilə hərəkət edir. A kəsişən yoldan sağa dönərək bu zolağa daxil olur. Bu halda A YHH Qanunun 69-cu maddəsinin yeddinci hissəsinin dördüncü bəndinin tələblərini pozur.
| 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
12 |
|
Sxem № 3.7 | Şərh | А | В | |
B 5.9, 5.10.1, 5.10.3 nişanları ilə işarələnmiş marşrut nəqliyyat vasitələri üçün nəzərdə tutulmuş zolaqla hərəkət edir. A sola dönür. Beləliklə, A YHH Qanunun 77-ci maddəsinin 4-cü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
13 |
|
Sxem № 3.8 | Şərh | А | В | |
B 5.9, 5.10.1, 5.10.3 nişanları ilə işarələnmiş marşrut nəqliyyat vasitələri üçün nəzərdə tutulmuş zolaqla hərəkət edir. A baş yola çıxarkən sola dönür. Beləliklə, A YHH Qanunun 77-ci maddəsinin birinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
13 17 18 |
|
Sxem № 3.9 | Şərh | А | В | |
A svetoforun yaşıl işığında sola dönərkən qarşıdan düzünə hərəkət edən B-yə yol vermir. Beləliklə, A YHH Qanunun 76-cı maddəsinin birinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
13 |
|
Sxem № 3.10 | Şərh | А | В | |
A svetoforun qırmızı siqnalı ilə eyni vaxtda əlavə bölməsində yandırılmış ox işarəsi istiqamətində sağa dönür və svetoforun yaşıl siqnalında hərəkət edən B-yə yol vermir. Beləliklə, A YHH Qanunun 76-cı maddəsinin ikinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
12 17 |
|
Sxem № 3.11 | Şərh | А | В | |
A svetoforun icazə siqnalında hərəkət edir və yol ayrıcında hərəkəti başa çatdırmaqda olan B-yə yol vermir. Beləliklə, A YHH Qanunun 76-cı maddəsinin beşinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
|
|
Sxem № 3.12 | Şərh | А | В | |
Eyni əhəmiyyətli olmayan yolların kəsişdiyi yolayrıcında A baş yolla hərəkət edən B-yə yol vermir. Beləliklə, A YHH Qanunun 77-ci maddəsinin birinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
18 | 17 |
Sxem № 3.13 | Şərh | А | В | |
Eyni əhəmiyyətli yolların kəsişdiyi yolayrıcında A sağdan yaxınlaşan B-yə yol vermir. Beləliklə, A YHH Qanunun 77-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
| 17 |
Sxem № 3.14 | Şərh | А | В | |
B yanıb-sönən sarı siqnal olan baş yolla hərəkət edir. A yanıb-sönən sarı siqnal olan ikinci dərəcəli yolla hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 75-ci maddəsinin dördüncü hissəsinin və 77-ci maddəsinin birinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
18 | 17 |
Sxem № 3.15 | Şərh | А | В | |
B yaşayış zonasına bitişik yolla hərəkət edir. A yaşayış zonasından bu yola çıxır. Beləliklə, A YHH Qanunun 45-ci maddəsinin üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
4 |
|
Sxem № 4.1 | Şərh | А | В | |
Ageriyə hərəkət edir. B isə önə hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin on üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
15 |
|
Sxem № 4.2 | Şərh | А | В | |
A səkinin kənarındakı dayanacaqdan geriyə hərəkət edərək çıxır. B yolla hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin on üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
2 (və ya 4) 15 |
|
Sxem № 4.3 | Şərh | А | В | |||||
B səkinin kənarındakı dayanacaqdan geriyə hərəkət edərək çıxır. Bu zaman A yolla geriyə hərəkət edir. Beləliklə, A və B YHH Qanunun 42-ci maddəsinin on üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1/2 | 1/2 | ||||||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||||||
А | В | |||||||
15 | 2 (və ya 4) 15 | |||||||
Sxem № 4.4 | Şərh | А | В | |||||
A avtomagistralda və ya 5.3 nişanı ilə işarələnmiş yolda geriyə hərəkət edir. B isə öz zolağı ilə hərəkət edir. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin on üçüncü hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||||||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||||||
А | В | |||||||
15 |
| |||||||
V.Dayanan nəqliyyat vasitəsi ilə qarşılaşan zamanı baş verən
yol nəqliyyat hadisələri
Sxem № 5.1 | Şərh | А | В | |
B YHH Qanunun tələblərinə uyğun şəkildə parklama edib. A-nın sürücüsü dayanacaqdan çıxarkən B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin birinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
2 (və ya 4) | 1 |
Sxem № 5.2 | Şərh | А | В | |
| A dayanmaq (durmaq) üçün manevr edərkən YHH Qanunun tələblərinə uyğun şəkildə parklama etmiş B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin birinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | |
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
3 (və ya 5) | 1 |
Sxem № 5.3 | Şərh | А | В | |
| A dayanmaq (durmaq) üçün manevr edərkən YHH Qanunun tələblərinə uyğun olmayan şəkildə parklama etmiş B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 42-ci maddəsinin birinci hissəsinintələblərini pozur. | 1 | 0 | |
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
3 (və ya 5) | 1 |
Sxem № 5.4 | Şərh | А | В | |
B yol kənarının mövcudluğu şəraitində yolun kifayət qədər görünən sahəsində hərəkət hissəsində dayanıb. A hərəkət təhlükəsizliyini təmin etməyərək B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin birinci hissəsinin tələblərini pozur.
| 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
| 1 |
Sxem № 5.5 | Şərh | А | В | |
B ikinci cərgədə dayanıb. A hərəkətin təhlüksizliyini təmin edə bilmir və B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin birinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
| 1 |
Sxem № 5.6 | Şərh | А | В |
B 5.1 və 5.3-lə işarələnmiş avtomagistralda və ya avtomobillər üçün nəzərdə tutulmuş yolun sağ kənar zolağında dayanıb. A sağ kənar zolaqla hərəkət edir və B ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 50-ci maddəsinin birinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
| 1 |
Sxem № 5.7 | Şərh | А | В | |
A nəqliyyat vasitəsinin öz-özünə hərəkəti də daxil olmaqla digər zəruri tədbirlər görməyib və bu da onun B ilə toqquşmasına səbəb olub. Beləliklə, A YHH Qanunun 52-ci maddəsinin doqquzuncu hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
15 | 1 |
Sxem № 5.8 | Şərh | А | В | |
A hərəkətin təhlükəsizliyini təmin etmədən dayanaraq qapını açıb. Nəticədə B A ilə toqquşur. Beləliklə, A YHH Qanunun 52-ci maddəsinin səkkizinci hissəsinin tələblərini pozur. | 1 | 0 | ||
YNH barədə protokolun 13-cü bəndi | ||||
А | В | |||
1 17 |
|
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin “06” dekabr 2011-ci il tarixli Q-01 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmişdir. |
Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrəsığorta haqlarının məbləğinin hesablanması
Q A Y D A S I
Bakı 2011
Bu Qayda «İcbari sığortalar haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli 165-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2011-ci il 15 sentyabr tarixli 500 nömrəli Fərmanının 3.1.11-ci yarımbəndinin icrası məqsədilə hazırlanmışdır və sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta haqlarının məbləğinin hesablanması ilə bağlı məsələləri tənzimləyir.
1.1. Nəqliyyat vasitəsində olan bir sərnişin yeri üzrə illik sığorta haqqı məbləğləri nəqliyyat vasitəsinin növündən asılı olaraq aşağıdakı qaydada müəyyən edilir:
1.1.1. hava nəqliyyatı vasitələri üçün – 14,0 manat;
1.1.2. su nəqliyyatı vasitələri üçün – 5,0 manat;
1.1.3. dəmiryolu nəqliyyatı vasitələri üçün – 3,0 manat;
1.1.4. avtomobil nəqliyyatı vasitələri üçün – 6,0 manat;
1.2. Nəqliyyat vasitəsi üçün ümumi sığorta haqqı aşağıdakı düsturla hesablanır:
Ümumi sığorta haqqı = NVSYS × BSYSH
burada:
NVSYS – nəqliyyat vasitəsindəki sərnişin yerlərinin sayı;
BSYSH – bu Qaydanın 1.1-ci bəndində nəzərdə tutulmuş müvafiq sığorta haqqı məbləği.